Teuhidi dhe shirku

Teuhidi dhe shirku, dy nocione që kanë formuluar historinë e krijimit, të lindjes dhe të vdekjes, të ekzistencës dhe të shkatërrimit, të mirqënies dhe të rrënimit. Dy nocione që kanë vendosur për fatin e individëve, fiseve dhe kombeve dhe në fund edhe të vetë njerzimit. Për hirë të njërës prej tyre u krijua jeta dhe për shkak të tjetrës do të shkatërrohet. Jetë që nisi vetëm me një fjalë dhe po për hirë të saj do të marr fund.

Duke gërmuar nëpër rrënojat e historisë, nën gërmallat arkeologjike të fiseve, popujve dhe civilizimeve të hershme çuditërisht do të gjejmë mes tyre një linjë të përbashkët besimi. Megjithë dallimet në kohë, tradita dhe vende ku ata jetuan dhe u zhvilluan tek të gjithë ata do të gjejmë qartë dhe dukshëm shenja të paganizmit. Ndoshta gjurmët e shirkut janë edhe më të dukshmet se çdo gjë tjetër te këto popuj. Idhujt, altarët, statuja perëndish dhe mbishkrime të cilat më tepër se çdo gjë tjetër të informojnë për një kulturë pagane të këtyre popujve. Mbase do të ishte e vështirë të mund të dalloje aspekte të tjera të jetës dhe moralit të këtyre pupojve por më lehtë se gjithshka do të ishte të dalloje natyrën idhujtare dhe okulte të tyre. Ndoshta kjo është edhe arsyeja që i ka shtyrë marksistët dhe ateistët e të gjitha ngjyrave të besojnë se feja lindi fillimisht si një besim pagan e më pas ajo evoloi në atë monotheist. Në fakt ne nuk besojmë aspak kështu, monoteizmi ka ekzistuar që në fillimet e jetës ndonëse në shekuj ndjeksit e tij kanë qenë të pakët dhe nuk kanë pasur objekte kulti dhe as shënja të dukshme përveç ndonjë shënimi historik. Dhe kjo për vetë faktin se siç na tregon edhe Kurani besimtarët gjithmonë patën qenë shtresa më e dobët e popullsisë dhe më e pakta në numër. Ndaj atyre u duhej të vuanin tortura dhe përbuzjet pagane të popujve të tyre të cilët më pas për shkak të idhujtarisë së tyre do të shkatërroheshin duke mbartur me vehte edhe provat e jetës së tyre pagane, pse jo edhe të shkatërrimit të tyre.

Habitesh se si njerëz të cilët qenë të aftë të ndërtojnë piramida, kulla dhe qytetet të tërë në brendësi të maleve, të njihnin fizikën, kiminë dhe të bënin përllogaritje astronomike nga më të saktat dhe të ngrini civilizime mijra vjeçarë të zhduken papritur nga faqia e dheut pa lënë pasë as edhe një vijë gjeanalogjike e cila do të trashëgonte traditat dhe besimet e këtyre popujve dhe ne do të mund të njiheshim më mirë me historinë dhe traditat e tyre! Por përveç rrënojave të tyre ata asnjë pasardhës tjetër nuk lanë. A mos vallë ishte shirku ai që u bë shkaktari kryesor i rrënimit të këtyre njerzve?

Le ta ndjekim historinë që nga fillimi dhe të kuptojmë se çfarë ka ndodhur në të vërtetë me keta njerëz.

Historia fillon pikërsiht këtu:

“Përkujto kur Zoti Yt nxori nga shpina e bijve të Ademit pasardhësit e tyre dhe i bëri dëshmues të vetes së tyre (duke u thënë): “A nuk jam Zoti juaj?” Ata thanë: “Po, dëshmuam!” Të mos thoni në ditën e kijametit: “Ne nga ky (dëshmim) ishim të panjohur. Ose të mos thoni: “Prindërit tanë më parë ishin idhujtarë, e ne ishim pasardhës të tyre. A do të na shkatërrosh ne për atë që bënë ata asgjësues të së vërtetës?”[1] “Unë nuk i krijova xhinët dhe njerëzit për tjetër veç që të më adhurojnë.”[2]

Një kauzë u vendos dhe një marveshje u krye. Para nesh shfaqet i qartë sekreti i krijimit dhe i ekzistencës, sekreti i fillimit dhe i mbarimit. Krijuesi vendosi të krijoi njeriun për një qëllim të vetëm; ta adhuronte vetëm Atë dhe të jetonte konform këtij besimi, në të kundërt krijimi i njeriut do të humbte qëllimin e tij të ekzistencës dhe të Madhëruarit do t’i duhej t’i jepte fund të gjithë atyre elementëve që do të dilnin jashtë këtij qëllimi për të cilin u krijuan. Ai u dha atyre edhe një premtim për këtë: “E drejta e Allahut ndaj njerzve është ta adhurojnë Atë dhe të mos i bëjnë Atij asnjë ortak (në adhurim),e ndërsa e drejta e njerzve ndaj Allahut është që Ai të mos ndëshkoj atë të cilin nuk i bën shirk Atij”[3] “O biri i Ademit sikur ti të më vishë me gjynahe sa toka dhe nuk më bën mua aspak shirk Unë do të përgjigjem ty me po të njëjtën masë falje”[4]

Smira dhe intriga e Iblisit bëri që babai i racës njerzore të dilte nga Xheneti, mirpo ai nuk do të mjafohej me kaq, urretja ndaj racës njerzore e shtyri atë që ai kurrë të mos heqë dorë nga shkatërrimi i tij. Mirpo duke qenë i pa aftë ta bënte vëtë këtë ai do të mundohej ta largonte atë nga qëllimi për të cilin ai u krijua dhe kështu ai me të drejtë do të meritonte ndëshkimin e Krijuesit të tij. Djalli shpesh herë do t’ia arrinte qëllimit të tij por ai gjithmonë në rrugën e tij do të kishte pengesa dhe këta pengesa ishin Profetët të cilët Allahu falë mëshirës së Tij do t’ia dërgonte rracës njerzore për t’i kujtuar asaj marveshjen dhe për t’i paralajmëruar për rrezikun që u kanosej në rast të thyerjes së kësaj marveshje. “Ne nuk dërguam asnjë të dërguar para teje e të mos i kemi shpallur atij se: nuk ka zot tjetër përveç Meje, pra më adhuroni!”[5] “Ne dërguam në çdo popull të dërguar që t’u thonë: “Adhuroni vetëm All-llahun, e largohuni djajve (adhurimit të tyre)!” Por, pati nga ata që All-llahu i udhëzoi dhe pati nga ata që ishte i gjykuar me humbje, pra udhëtoni nëpër botë dhe shihni se si ishte fundi i gënjeshtarëve?”[6] “(Ne çuam) të dërguar që ishin përgëzues e kërcënues, ashtu që pas dërgimit të dërguarve njerëzit të mos kenë fakt (arsyetimi) para Allahut.”[7]

E megjithkëtë shirku u shfaq tek pasardhsit e Ademit dhe kështu Allahu dërgoi Nuhun profetin e Tij të parë pasi kjo e keqe filloj të hedhë rrënjët e saj.

“Ne patëm dërguar Nuhun te populli i vet, e ai i tha: “O populli im, adhuroni vetëm Allahun, ju nuk keni zot tjetër veç Tij. Unë kam frikë për dënimin Tuaj në një ditë të madhe!”[8] “Ne e dërguam Nuhun tek populli i tij (dhe i thamë): “Tërhiqja vërejtjen popullit tënd para se ata t’i godasë dënimi i rëndë! Ai tha: “O populli im, unë jam i dërguar te ju, jam i qartë. Adhuroni Allahun, kini frikë prej Tij dhe mua më dëgjoni. Ai u falë juve nga mëkatet tuaja dhe ua vazhdon jetën deri në një afat të caktuar (pa u dënuar), e kur të vijë afati i caktuar prej Allahut, ai nuk shtyhet për më vonë, nëse jeni që e dini.” Mirpo megjithë përpjekjet e vazhdueshme të Nuhut që ata të ktheheshin nga shirku ata nuk u tërhoqën nga idhujt e tyre. “Ai tha: “O Zoti im, unë e thirra popullin tim natën e ditën. Por thirrja ime vetëm ua shtoi ikjen. Dhe sa herë që unë i thërritja ata për t’u falur Ti mëkatet, ata i vënin gishtat e tyre në veshë dhe e mbulonin kokat me teshat e tyre dhe vazhdonin në atë të tyren me një mendjemadhësi të fortë…Dhe ata (pasanikët) u kurdisën atyre kurthe shumë të mëdha”. Dhe u thanë: Mos braktisni zotat tuaj kurrsesi, mos braktisni Vedda-në, as Suvva-në, e Jeguth-in, Jeukë-n e Nesre-n. Dhe ata i bënë të humbur shumë prej tyre, e Ti zullumqarëve mos u jep tjetër, por vetëm humbje.” Dhe kështu që ata gjetën atë që meritonin dhe atë për të cilën shpesh herë ishin pralajmëruar. “Për shkak të mëkateve të tyre ata u përmbytën dhe menjëherë u futën në zjarr dhe ata, përveç Allahut, nuk gjetën ndihmëtarë. E Nuhu tha: “O Zoti im, mos lë mbi tokë asnjë nga jobesimtarët! Sepse, nëse Ti i lë ata, robërit Tu do t’i humbin dhe prej tyre nuk lind tjetër, vetëm të prishur e jobesimtarë.”[9] Ky ishte fundi i popullit të Nuhut mëkati i të cilit nuk qe tjetër veçse shirku, dhe ja pasoja e tij!

Dhe tashi le të shohim një popull tjetër, një tjetër Profet dhe një tjetër ngjarje.

“Edhe te (populli) Ad-i (dërguam) vëllain e tyre Hudin, e ai tha: “O populli im, adhuronie (një Zot) Allahun, ju nuk keni zot veç Tij, a nuk po frikësoheni?!” E njëjta thirrje, mirpo fatkeqsisht e njëjta përgjigje! “Paria që nuk besoi nga populli i tij tha: “Ne po të shohim mendjelehtë dhe të konsiderojmë vërtet rrenacak!” Dhe përsëri Profeti i Zotit këmbëngul “Tha (Hudi): “O populli im, nuk jam mendjelehtë, por unë jam i dërguar prej Zotit të botëve. Që t’u komunikoj shpalljet e Zotit tim, dhe unë jam këshillues besnik për ju. A mos ju erdhi çudi që ju erdhi lajmi përmes një njeriu nga mesi juaj, e për t’ju tërhequr vërejtjen. Perkujtoni kur Ai ju bëri sundues pas popullit të Nuhut dhe ju shtoi fuqinë fizike. Përkujtoni të mirat e Allahut që të gjeni shpëtim. Ata thanë: “A na erdhe (të na frikësosh) që të adhurojmë vetëm Allahun e të braktisim atë ç’ka adhuronin prindërit tanë? Nëse je i vërtet (çka thua) sillna atë që na premton (kërcenohesh).” E njëjta paturpësi dhe e njëjta mëndjemadhsi! “(Hudi) Tha: “Juve ju gjeti dënimi dhe përbuzja nga Zoti juaj. A më polemizoni mua për emra (të idhujve) që i emëruat ju dhe prindërit tuaj, e që për ta Allahu nuk shpalli kurfarë argumenti? Pritni pra, (dënimin) edhe unë së bashku me ju jam duke e pritur. Ne më mëshirën tonë e shpëtuam atë dhe ata që ishin me të, dhe i shkulëm nga rrënja, ata që përgenjeshtruan argumentet Tona dhe nuk ishin besimtarë.”[10] “Edhe te (populli) Adi (dërguam) nga mesi tyre Hudin që tha: “O populli im, ju nuk keni zot tjetër veç Tij, ju vetëm po hutoheni me trillime… Ata thanë: “O Hud, ti nuk na solle ndonjë argument, e ne nuk i brakisim zotat tanë për fjalën tënde dhe ne nuk të besojmë ty. Ne nuk themi tjetër vetëm se dikush prej zotave tanë të ka goditur me çmendje! Ai tha: “Unë dëshmitar e kam Allahun, e ju dëshmoni se unë jam larg nga ajo çka ju i shoqëroni… E kur arriti vendimi Ynë (për dënim), Ne me mëshirën Tonë e shpëtuam Hudin, e bashkë me të edhe ata që kishin besuar. I shpëtuam prej dënimit të rëndë. E ato ishin (gjurmë të gënjeshtrave të fisit) Ad-ët, që mohuan argumentet e Zotit të tyre, kundërshtuan të dërguarin e Tij, shkuan pas urdhërit të çdo kryelarti kundërshtar. Ata u përcollën me mallkim si në këtë botë, ashtu edhe në ditën e gjykimit. Le të dihet, Adët mohuan Zotin e tyre. Qoftë i shkatërruar Adi, populli i Hudit!”[11]

I njëjti përfundim po për të njëjtin mëkat!

Dhe përsëri historia e një populli tjetër, këtë here Salihu dhe populli i tij.

“Edhe te (populli) Themud e patëm njërin prej tyre, Salihun, e ai u tha: “O populli im, adhuronie Allahun, ju nuk keni zot tjetër veç Tij, Ai së pari ju krijoi nga dheu dhe ju bëri banues të tij, andaj kërkoni falje prej Tij, dhe shprehni pendim te Ai. S’ka dyshim, Zoti im është afër (me mëshirë), Ai përgjigjet (lutjeve)”! Ata thanë: “O Salih, ti ishe shpresë e jona para kësaj. Si mund të na ndalosh të adhurojmë atë që adhuruan prindërit tanë? Vërtet, ne jemi shumë të dyshimtë e në dilemë në atë që na thërret ti! O populli im, më tregoni ju, nëse unë jam (i bazuar) në argument (të qartë) nga Zoti im, dhe Ai të më ketë dhënë mua mëshirë (gradën pejgamber) nga ana e Tij, kush do të më mbrojë mua nga Allahu, nëse unë kundërshtoj Atë? Ju nuk më shtoni tjetër vetëm humbje. O populli im, kjo është devja e Allahut, për ju është një argument. Lëreni pra, të ushqehet në tokën e Allahut e mos e prekni me ndonjë të keqe e t’iu godas menjëherë dënimi! E megjithatë, ata e therrën atë, e ai (Salihu) ju tha: “Përjetoni në vendin tuaj tri ditë, ky është caktim jo i rrejshëm! E kur erdhi vendimi Ynë (për dënim), Ne e shpëtuam Salihun nga poshtërimi i asaj dite, e bashkë me të, edhe ata që besuan. Zoti yt është ai i fuqishmi, ngadhënjyesi. Ndërsa ata që bënë zullum, i kapi (në ditën e katërt) krisma dhe gëdhinë kufoma (të ngrira) në vendin e tyre. (gëdhinë) Sikur të mos kishin qenë fare në të. Kuptonie pra, (populli) Themud e mohoi Zotin e vet. Mallkimi qoftë kundër Themudit!” [12] Megjithë që këta ishin njerëz që i kthyen malet në venbanime ç’ka askush më parë nuk e kish bërë e megjithatë… “Ata skalisnin shtëpia në kodra shkëmbore për të qenë të sigurt. E ata në mëngjes i goditi gjëmim i tmerrshëm e shkatërrues. Dhe nuk u ndihmoi atyre asgjë ajo që vepruan.”[13]

Themudi e mohoi Zotin e vet. Mallkimi qoftë kundër Themudit! Refren që për fat të keq do t’i ndjek nga do pas popuj dhe njerëz të tillë gjatë gjithë historisë së njerzimit deri në ditët e fundit të saj!

Por le të flasim edhe për një popull tjetër atë të Shuajbit.

“Edhe Medjenit (i dërguam) vëllain e tyre Shuajbin që ju tha: “O popull im, adhuronie All-llahun, ju nuk keni Zot tjetër veç Tij, mos matni as mos peshoni mangut, unë po shoh se jeni në gjendje të mirë jetësore, pra unë po frikësohem për ju nga dënimi që do t’ju përfshijë një ditë!” Mirpo si edhe herët e tjera i njëjti avaz kundërshtimi dhe e njëjta kokëfortësi “Ata thanë: “O Shuajb, a namazi yt po të thotë të na urdhërosh që ta braktisim atë që adhuruan prindërit tanë, ose (po të urdhëron) për të punuar në pasurinë tonë ashtu si të dëshirojmë?… O populli im, kundërshtimi ndaj meje të mos u shpie (në mosbesim) që t’iu gjejë ajo që e gjeti popullin e Nuhut, popullin e Hudit ose popullin e Salihut. E populli i Lutit nuk është larg prej jush. Kërkoni falje Zotit tuaj sinqerisht pendohuni ndaj Tij. Vërtet, Zoti im është mëshirues, shumë i dashur. Ata thanë: O Shuajb, ne nuk po e kuptojmë shumicën nga ajo që thua dhe ne të konsiderojmë ty të dobët në mesin tonë, dhe sikur të mos ishte ai grupi yt, ne do të gurëzonin ty, ngase ti nuk je i çmuar ndër ne. Ai tha: “O populli im, a është më i çmuar te ju farefisi im se Allahu, që e keni hedhur Atë pas shpine? Nuk ka dyshim, Zoti im i di të gjitha ato që veproni.” Dhe së fundi po i njëjti përfundim! “O populli im, veproni sa të mundeni, unë veproj, e më vonë do ta kuptoni se kush do të pësojë atë dënim që e poshtëron dhe kush është ai rrenacak. Pritni se edhe unë së bashku me ju jam duke pritur. E kur erdhi urdhëri Ynë, Ne me mëshirën tonë e shpëtuam Shuajbin dhe bashkë me të edhe ata që besuan, ndërsa zullumqarët i kapi britma e tmerri, duke gëdhirë në vendin e tyre kufoma të gjunjëzuara. (gëdhinë) Si të mos kishin ekzistuar fare aty. Qoftë i shkatërruar Medjeni sikurse ishte shkatërruar Themudi!”[14] Qoftë i shkatërruar Medjeni sikurse ishte shkatërruar Themudi!

Dhe kështu po të rendim në historinë njerzore do të gjejmë me dhjetra shembuj të sa e sa popujve të cilët patën të njëjtin përfundim për të njëjtin mëkat. Është e vërtetë që këta njerëz patën edhe mëkate të tjera por në çdo rast ata kishin një gjë të përbashkët dhe pa dyshim që kjo gjë ishte shirku. “Para tyre përgënjeshtruan populli i Nuhut, banorët e Bunarit (të pusit) dhe Themudi. Edhe Adi, edhe Faraoni dhe vëllezërit e Lutit. Edhe banorët e Ejkes, populli i Tubbeit. Të gjithë i përgënjeshtruan të dërguarit, atëherë e merituan dënimin Tim.”[15] “Edhe Adin, Themudin, banorët e Res-it dhe shumë gjenerata ndërmjet tyre (i shkatërruam). E secilit prej tyre u patëm sjellë argumente, por të gjithë i rrënuam.” [16]

“Për shkak të veprave (të këqija) të njerëzve janë shfaqur në tokë e në det të zeza,(skamje, shkatërrime, katastrofa etj) e për ta përjetuar ata një pjesë të asaj (të keqe) që të tërhiqen (nga të këqijat).”[17] Po a ka vepër më të keqe se sa shirku i cili bie drejt për drejt në kundërshtim me qëllimin e krijimit dhe funksionit të njeriut në tokë. Po a nuk u krijua njeriu veç se për të adhuruar Zotin e tij të vetëm?! E ç’vlerë do të kishte jeta e tij nëse ai nuk do ta kryentë më këtë funksion?! A është e llogjikshme dhe e pranueshme që qënia njerzore e krijuar dhe furnizuar në çdo moment të jetës nga krijuesi i saj deri edhe me ajrin që thith t’ia përkushtoj jetën dikujt tjetër veç Tij?! A po bashkë me Të ai të ketë edhe të adhuruar të tjerë?! Krijuesi i jonë dhe i universit me të drejtë bëhët xheloz dhe nuk fal që dikush njëkohësisht t’i shërbej dy padronve Atij që e meriton dhe atij që nuk e meriton. “Allahu nuk fal t’i bëhet ortak Atij (në adhurim e sundim) dhe fal veç kësaj atë që do”[18] Prandaj edhe një botë ku nuk adhurohet më Allahu por admirohen idhuj dhe doktrina pagane është e kotë më që të jetojë. Këtë ide fare mirë mund ta shohim edhe nga ky ajet Kuranor: “Sikur të kishte në to (në qiej e në tokë) të adhuruar veç Allahut, ato të dyja do të shkatërroheshin. Larg asaj që i përshkruajnë është Allahu, Zot i Arshit.”[19] Nga kjo mund të kuptohet fare qartë se nëse në tokë nuk do të adhurohej më Allahu po dikush tjetër veç Tij atëherë me të drejtë do të merrte fund edhe qëllimi i ekzistencës së saj pasi në të askush më nuk gjendet që të plotësoj këtë kusht të ekzistencës. Allahu për hirë të teuhidit e krijoi jetën dhe kur shirku të sundoj edhe jeta atëherë duhet të marrë fund. Kjo gjë bëhet edhe më e qartë nga thënia e Profetit (alejhi salatu ue selam): “Nuk ka për tu bërë Kijameti përderisa në tokë të thuhet: la ilahe il-lallah”[20] E pra edhe kur as edhe formula e Teuhidi dhe as emri i Allahut të mos përmenden më, dhe kur as edhe një shenjë e adhurimi të një Zoti të mos ketë mbetur më në mendjet e njerzve dhe natyrisht shirku dhe anarshia morale do të kenë zaptuar globin atëherë edhe jeta do të marr fund. Ky është ligji i Zotit mbi tokë dhe “Fjalët e Zotit tënd janë plot të vërteta (çka lajmërojnë) dhe plot të drejta (çka gjykojnë). S’ka kush që t’i ndryshojë fjalët (vendimet) e Tij.”[21]

Ky është pra shirku dhe jetëgjatsia e tij, sepse edhe ai si edhe gënjeshtra e ka jetën e shkurtër, por a nuk është shirku vallë gënjeshtra dhe shpifja më e madhe që i bëhet qënies dhe ekzistencës më të madhe?! Kjo është edhe arsyeja pse ky mëkat ka edhe ndëshkimin më të madhë e të pa falshëm dhe me pasoja shkatërrimtare që në këtë botë siç edhe u pa.

---

[1] Sure El-araf: 172-173.

[2] Sure Edh-dharijat:56.

[3] Hadith trs.Buhari dhe Muslim

[4] Hadith trs. Tirmidhiu 3534

[5] Sure El-enbija: 25

[6] Sure En-nahl: 36

[7] Sure En-nisa: 165

[8] Suretu El-araf: 59

[9] Shih suren Nuh.

[10] Suretu El-araf: 65-72.

[11] Suretu Hud: 50-60.

[12] Suretu Hud: 61-68.

[13] Suretu Hixhr: 82-84

[14] Suretu Hud: 84-95

[15] Suretu Kaf: 12-14

[16] Suretu Furkan: 38

[17] Suretu Er-rum:41

[18] Suretu Nisa: 48

[19] Suretu El-enbija: 22

[20] Trs.Ahmedi 13421

[21] Suretu En-am:115

Psikologjia e urrejtjes

Psikologjia e urrejtjes

Nëse ka njeri në këtë botë që nuk urren, me shpirt nuk do ta besoja, por diku ai mund të ekzistojë! Ashtu siç ekzistojnë çuditërisht edhe shumë pikëpamje irealiste në utopitë e mendjeve njerëzore!

Urrejtja, kjo ndjenjë e fuqishme është pjesë e pandashme e qenies njerëzore. Kush më shumë e kush më pak që të gjithë urrejnë diçka apo dikë, njerëzit sa më tepër të duan diçka apo dikë aq më tepër ata edhe do të urrejnë diçka apo dikë tjetër. Urrejtja nuk mund të zhduket ashtu siç nuk mund të zhduket edhe dashuria. Një njeri që nuk urren ai as nuk dashuron. Më kot përpiqen disa të zhdukin urrejtjen dhe të promovojnë vetëm dashurinë. Këto dy ndjenja janë një binom i pandarë i jetës njerëzore; kur humbet njëra humbet edhe tjetra, kur pakësohet njëra pakësohet edhe tjetra dhe kur shtohet njëra shtohet edhe tjetra. Ata që nuk e duan urrejtjen edhe vetë urrejnë, urrejnë ata që urrejnë, një hije kjo që i ndjek nga prapa dhe së cilës nuk mund t’i ikin dot. Urrejtja, thonë, sjell luftëra dhe dashuria paqe! Urrejtja përçan, vret dhe derdh gjak, ndërsa dashuria bashkon, pajton dhe jep paqe…!

Por pavarësisht kësaj, bota jeton, ajo nuk mund të vdes, sepse ekzistenca e urrejtjes dhe e dashurisë e shtyn atë të jetojë, të jetojë pse jo edhe për hir të këtyre të dyjave. Por, unë po ju them se mungesa e të dyjave sjell vdekje, një vdekje të ngadaltë të shpirtit dhe të trupit, një vdekje të ftohtë, një vdekje të ndjenjave, ku jeta mekanizohet dhe veç instinkteve dhe nevojave fiziologjike asnjë ndjesi tjetër nuk ka kuptim. Një botë e tillë duke mos pasur dëshirë të ripërtërij trupin e saj do të vdesë pak nga pak, ashtu siç edhe po vdes.

Njerëzit e mençur të kësaj bote e kanë parë se utopi të tilla ku të jetohet duke mos urryer e për rrjedhim edhe duke mos dashuruar; nuk kanë sjellë vetëm se vdekje, një vdekje të ftohtë dhe të ngadaltë. Që kjo të ndalet duhet të kthehet urrejtja dhe për rrjedhim edhe dashuria. Por, kë dhe çfarë duhet të urrejmë, për të vazhduar jetën? Përgjigjen për këtë kanë kohë që e kanë gjetur. Të urrejmë ata që mund të na urrejnë apo edhe që duhet t’i bëjmë të na urrejnë, që ne të jetojmë duke i urryer ata. Të urrejmë ata që jetojnë dhe nuk po vdesin sikur ne, të urrejmë ata që shtohen dita ditës dhe nuk janë sikur ne… Por, kjo nuk mjafton, përderisa urrejtja e tyre ndaj nesh është më madhe dhe e jona më e vogël, ndaj duhet ndryshuar raporti duke u mësuar atyre të na urrejnë më pak. Disa mostra prej tyre do të mjaftonin për të ushqyer ndenjën e urrejtjes te ne, ndërsa ata, të tjerët, duhet të vdesin ftohtë dhe ngadalë, që ne të jetojmë dhe ata të vdesin…

Ndaj unë u drejtohem atyre që pa e kuptuar duan të na infektojnë me këtë sëmundje të importuar andej nga ndjenjat perëndojnë dhe vetëm instinktet gjallërojnë, me këtë pacifizëm absurd dhe pa ndjenja, se Profeti i tyre, të cilin ata e besojnë si shpallësi i të Vërtetës ka thënë: “Nyja më e lidhur e besimit është solidariteti për hir të Allahut dhe armiqësia për hir të Allahut, dashuria për hir të Allahut dhe urrejtja për hir të Allahut”[1]

Ne urrejmë sepse besojmë dhe besimi ynë është jeta jonë. Urrejtja jonë nuk është e lidhur me etninë apo gjeografinë, por ajo vjen si reagim i natyrshëm ndaj qasjes negative që këta njerëz kanë ndaj së vërtetës, ndaj së drejtës dhe së mirës. Ata që na mohojnë nuk urrejnë sikur ne, ata urrejnë për të jetuar dhe jetojnë për të mos besuar. Ne jetojmë sepse besojmë dhe besojmë për të JETUAR, këtu dhe pas vdekjes.

J.Topulli

(22.07. 1428 h / 5.08.2007 e.s)

---

[1] Shih sililetu sahiha nr.998.

Ne myslimanët dhe ‘të tjerët’

Ne myslimanët dhe ‘të tjerët’

”Të tjerët” një term që më gris veshin, dhe sidomos kur mendësinë që mbart ky term e dëgjoj në formë jehone edhe nëpër luginat e Islamit dhe myslimanëve. Jo se kam ndonjë alergji nga termat e huaj, vetëm pse janë të huaj edhe kur thonë të vërtetën, por nuk e duroj dot faktin sesi një term dhe një mendësi joislame kërkon të zëvendësoj një term islam në radhën e myslimanëve. Një term që sido që të vërtitemi nuk mund ta zëvendësojmë dot, vetëm nëse bëjmë kompromise me besimin tonë! Nëse nuk ka në përdorimin e këtij termi ‘të tjerët’ aspak kompromis, atëherë është diplomaci ose hipokrizi! Quheni si të doni!

Besoj e kuptoni se e kam fjalën për termin ”kafir”. Pa hyrë në komente etimologjike të kësaj fjale dhe të realitetit që ajo zbulon, të gjithë e dimë se kujt individëve iu drejtohemi ne me këtë fjalë, shkurt një jomyslimani. Nuk e di pse disa prej nesh ngurrojnë t’i emërtojnë gjërat me emrat e tyre të vërtetë, me emra të cilët vetë Zoti i ka quajtur. Nuk besoj se këtu në këtë forum ka ndonjë mysliman që të mos dijë suren El-kafirun. A e keni menduar ndonjëherë se kur Allahu urdhëron duke thënë: Thuaj! Kujt i drejtohet?! Nëse edhe ne sot e kësaj dite besojmë se jemi prej atyre që u drejtohen këto fjalë, cilët janë ata ‘pala tjetër’, pra kafirunët të cilëve ne duhet tu deklarojmë se ne nuk adhurojmë atë që ata adhurojnë? Nëse veç myslimanëve në këtë botë ka edhe ”të tjerë”, a janë ata kafirunët për të cilët flet ajeti? Apo mos vallë ata janë vetëm një specie e rrallë që vazhdon të jetojë nëpër xhungla apo në shkretëtirë, e që vazhdon tu falet diellit dhe hënës apo latit dhe uzasë? A nuk hyn te kafirunët edhe kravatat e lindjes dhe perëndimit? Nëse po, ngelet të përcaktoni se kush janë idhujt e tyre!

Morali dhe edukata duhet të jenë pjesë e pandarë e një myslimani, ato janë një obligim i rëndësishëm, por në këtë moral nuk bën pjesë hipokrizia dhe as lajkatimi. Nuk flas këtu thjesht për një sjellje dhe aparencë të pështirë si ajo e hipokrizisë, por për një mendësi të menduari që kurrsesi nuk duhet të ekzistoj mes nesh. E kush mund ta përshkruaj më mirë sesa Allahu një moral të tillë:

Vërtet, ti je në një shkallë të lartë të moralit!…..

Kështu pra, ti mos iu bind përgënjeshtruesve.

Ata kanë dëshirë që ti të bësh lajka, e që edhe ata të bëjnë lajka.[1]

Mendime të ndryshme ka pasur rreth kuptimit të këtij ajeti, që sidoqoftë nuk janë larg njëra-tjetrës, por le t’i shohim më mirë ato siç na i ka pasqyruar Ibn Xheuzi në tefsirin e tij:[2]

E para: do të dëshironin sikur të bëje lëshime që edhe ata të bënin lëshime.

E dyta: do të dëshironin sikur t’i lajkatoje me fenë tënde dhe ata të të lajkatonin me fenë e tyre.

E treta: do të dëshironin sikur të bëje kufr dhe ata do të bënin kufr.

E katërta: do të dëshironin të tregoheshe i butë me ta dhe ata do të tregoheshin të butë me ty.

E pesta: do të dëshironin të shtireshe dhe silleshe si hipokrit që edhe ata të silleshin kështu me ty.

E gjashta: do të dëshironin tu serviloseshe me fenë tënde dhe ata do të serviloseshin me fenë e tyre. Ata kanë kërkuar që t’i adhuroje idhujt e tyre njëfarë kohe që edhe ata ta adhuronin Allahun njëfarë kohe.

E shtata: do të dëshironin që t’i mbaje më pranë dhe ata të të mbanin më pranë.

Sa do të ndryshme mund të duken këto interpretime ato kanë një kah të vetëm.

Ibn Xherir Et-tabari, Tefsiri i të cilit përbën enciklopedinë më të shquar e më të hershme të këtij lëmi, duke komentuar këtë ajet thotë: O Muhamed paganët dëshironin që: sikur ti me fenë tënde të ishe i butë me ta; duke iu përgjigjur atyre në animin tënd ndaj idhujve të tyre, dhe kështu ata do të ishin të butë me ty në adhurimin që ti i bën Hyjit tënd. Allahu thotë për këtë (në një tjetër ajet): Dhe sikur mos të të kishim forcuar Ne, gati do të kishe anuar pak nga ata.[3] Shenkiti duke mbështetur mendimin e Ibn Xheririt thotë: Për saktësinë e këtij mendimi dëshmon edhe shkaku i zbritjes së sures El-kafirun ku Allahu zbriti: Thuaj: “O ju kafirun! Unë nuk adhuroj çfarë ju adhuroni.”

Ata kanë dëshirë që ti të bësh lajka, e që edhe ata të bëjnë lajka.

Një ajet i madh, ashtu si të gjitha ajetet e Kuranit, që në pak fjalë përmbledh për mua të gjitha situatat që shumë prej nesh vihen në to, kush më pak e kush më tepër detyrohemi të bëjmë rolin e diplomatit kur përplasemi me ata ”të tjerët”, mirëpo problemi më i madh qëndron kur kjo diplomaci e kalon cakun e saj për tu kthyer në një mendësi, për tu kthyer në një sistem vlerash me të cilat ne duhet të gjykojmë kafirunët si të ”tjerët”.

Në shumë debate që zhvillohen rreth Islamit dhe ne jemi pjesë publike e tyre më duket sikur në shumë raste ne jemi më inferiorët, gjithmonë debatin e drejtojnë ‘të tjerët’. Ata vendosin platformën e tyre mbi të cilën ne duhet të ndeshemi, ai është ringu i tyre mbi të cilin ne duhet t’i përballojmë ata. Pikërisht këtu qëndron edhe një nga dobësitë tona. Këtu nuk e kam fjalën për dobësinë e mospërgatitjes, por për atë dobësi që na e krijon tapeti mbi të cilin ne pranojmë të diskutojmë.

Një krenari historike dhe legjendare ne na jep forcë të përballemi me ”të tjerët”, por ashtu si ai heroi i mitologjisë i cili ishte gjithmonë fitimtarë kur mbante këmbët në tokë dhe kur largohej prej saj humbiste, ashtu edhe ne pikërisht në momentin që pranojmë të tërhiqemi në tapetin e kundërshtarit e kemi të humbur betejën. Në një situatë të tillë hyn në lojë diplomacia e cila në këtë rast nuk të bën kurrë fitimtarë përveç se të mund të të shpëtoj erzin! Ne duhet patjetër, në mos kundërshtarin, veten ta ulim në tokë dhe të mos debatojmë nga platformat e tyre, nuk kam për qëllim këtu që ne t’i tërheqim ata në platformën tonë pasi ata kurrsesi nuk do ta pranonin diçka të tillë, por ne duhet t’i tërheqim nga platforma e tyre në një platformë të përbashkët që ndonëse është më e vogël se platforma e gjithsecilit mjafton për të debatuar dhe për të dalë fitues. Në të të kundërt do të detyrohemi t’i lajkatojmë që të na lajkatojnë dhe Allahu na urdhëron një ajet më parë duke thënë: mos iu bind përgënjeshtruesve! Po nëse i bindemi? Ajetet në vazhdim nuk na tregojnë se çfarë humbim apo fitojmë! Allahu na urdhëron që të mos hipim në ringun e tyre, por të përballemi me këmbë në tokë, dhe urdhri i tij mjafton…apo jo?

Por mos mendoni se Allahu nuk na e ka thënë se çdo të ndodh nëse ne anojmë në tapetin e tyre, mjafton ta kërkoni nëpër Kuran dhe do ta gjeni…

Dhe sikur mos të të kishim forcuar Ne, gati do të kishe anuar pak nga ata, dhe atëherë, me të vërtetë, Ne do të bënim që të shijoje dënimin e dyfishtë në këtë botë dhe pas vdekjes; e atëherë, nuk do të gjeje askënd për ndihmës kundër Nesh.

Do të kishe anuar pak…vetëm pak…! Nuk u bëka fjalë vetëm për bindje, por për anim … Kjo është një nga sekretet e dobësisë sonë, nëse arrijmë ta kuptojmë, por edhe ta ndjejmë.

E pra nuk bëhet fjalë që një këmbë mund ta mbajmë në tokë dhe tjetrën në tapetin e tyre, urë nuk mund të bëhemi në mes dy botëve antagoniste. Urat janë të parat ato që i shërbejnë armikut dhe të parat që shkatërrohen nga mbrojtësit. Brigjet që bashkojnë këto ura të brishta janë të largët dhe nën to kalojnë lumenj të mëdhenj dhe të vrullshëm dhe vetë koha është e destinuar t’i shkatërroj.

Por ura mund të vendosen dhe i kemi ato të ligjëruara, por jo në çdo pikë të bregut, por aty ku lumi është më i ngushtë, më i qetë dhe më i cekët. Aty ku nuk rrezikohen që ato të shemben dhe të përpihen nga dallgët e lumit, aty ku mund të kalohet edhe në këmbë pa pasur nevojë edhe për urë.

E kuptoni pra se nuk mund të luftojmë mbi të tilla ura të brishta dhe jo më në anën tjetër të bregut…

---

[1] Ajetet 4, 8-9, të sures El-kalem.

[2] Zadul mesir, suretul kalem.

[3] Sure El-isra: 74.

DOBITË E TË BESUARIT NË KADER

DOBITË E TË BESUARIT NË KADER

Para se të përmendnim dobitë që ka një besimtarë nga të besuarit në kader, duhet të theksojmë se Islami, ndaj përcaktimit të fatit të njeriut; mban një qëndrim të mesëm. Qëndrim i cili nuk bie në fatalizëm, ku për çdo gjë, të mirë apo të keqe që i ndodh njeriut në jetë, bëhet përgjegjës vetëm kaderi dhe njeriu nuk është i përgjegjshëm për asgjë, por as dhe në ekstremin tjetër i cili mohon para dijen e Allahut dhe përcaktimin e Tij, për gjithçka që ndodh në të tashmen dhe të ardhmen. Natyra Kaderit, që ne besojmë sipas mësimeve të Islamit, përbëhet nga rruga e mesme ndërmjet këtyre dy skajeve, dhe është një e fshehtë e Allahut thelbin e së cilës Ai e ka mbajtur të fshehtë ndaj njerëzve.

* Të besosh tek Kaderi do thotë të plotësosh besimin se Allahu ka nën kontrollin dhe zotërimin e Tij gjithçka. Kaderi i Zotit është pjesë e veprimeve të Tij, ndaj dhe besimi në të prek këtë aspekt të Imanit.

* Të besosh tek Kaderi do të thotë që njeriu në çdo çështje t’i kthehet Zotit të tij. Duke ditur dhe besuar se çdo gjë që ndodh në jetë e mirë apo e keqe është në dorë të Allahut, atëherë patjetër njeriu duhet t’i drejtohet Atij që ka në dorë lumturinë dhe hidhërimin e tij, që t’i largojë atij vuajtjet dhe t’i japë atij kënaqësinë, e cila është dhuratë nga mirësitë e panumërta të Allahut.

* Duke besuar në Kader njeriu njeh pozitën dhe vlerën e vetes së tij, ndaj nuk krenohet kur ai bën diçka të mirë.

* Kur njeriut i ndodh një fatkeqësi ai është në gjendje ta mund dhimbjen dhe t’i lehtësojë pasojat e saj, sepse ai e di që ajo vjen prej Allahut. Zoti i madhëruar thotë në Kuran:

مَا أَصَابَ مِنْ مُصِيبَةٍ إِلَّا بِإِذْنِ اللَّهِ وَمَنْ يُؤْمِنْ بِاللَّهِ يَهْدِ قَلْبَهُ وَاللَّهُ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ))

”Asnjë fatkeqësi nuk ndodh pa lejen e All-llahut dhe kush i beson Allahut, Ai do ta udhëzojë zemrën e tij, Allahu është i Gjithëditur për çdo gjë.” (sure Tegabun: 11)

Alkalme, një komentator i hershëm i Kuranit, duke komentuar këtë ajet thotë: ky ajet flet për atë njeri të cilit kur bie një fatkeqësi, e di se ajo vjen prej Allahut, ndaj dhe ndjehet i kënaqur me caktimin e Zotit dhe ia dorëzon çështjen Atij. Profeti i Islamit e ka shprehur mjaft bukur këtë aspekt: ”Puna e besimtarit të habit, gjithçka për të është e mirë, dhe kjo nuk i takon vetëm se besimtarit; nëse atij i vjen ndonjë e mirë, ai falënderon dhe kjo është diçka e mirë për të, e nëse atë e zë ndonjë fatkeqësi ai duron dhe kjo është diçka e mirë për të”[1]

* Besimi në Kader të shtyn të njohësh dhe të falënderosh Atë që me të vërtetë ishte burimi i mirësisë. Nëse nuk beson në Kader ti do t’ia dish për nder vetëm atij që u përcaktua si shkak për këtë gjë. Ndaj s’të çudit fakti tek sheh shumë njerëz që u servilosen pushtetarëve apo edhe të tjerëve, kur përfitojnë atë që duan, dhe harrojnë ta falënderojnë Allahun. S’ka dyshim se njeriu duhet t’i falënderojë njerëzit, siç thotë edhe Profeti (alehji salatu ue selam): ”Kush ju bën ndonjë të mirë; kompensojeni atë.”[2] Por nuk duhet harruar asnjëherë se burimi i çdo të mire vjen nga Allahu dhe se është Ai që e bëri shkak këtë njeri për të dhuruar ty këtë të mirë.

* Nëpërmjet besimit në Kader njeriu njeh urtësinë e Allahut të lartësuar; duke parë se çfarë transformimesh kolosale ndodhin në këtë gjithësi, që nga atomi e deri tek galaktikat super gjigante, çdo gjë ndodh me përcaktimin dhe gjykimin e urtë të Allahut. Kushdo që nuk e mbart me vete këtë besim nuk do të mund ta shohë siç duhet kurrë urtësinë e kësaj gjëje.

* Besimi në Kader e shpëton njeriun nga shirku. Shumë filozofë mendonin se vetëm e mira vinte prej Zoti, ndërsa e keqja shkaktohej nga perënditë e vogla që ishin nën të! E gjithë kjo doktrinë e Perëndisë së të mirës e të dritës dhe perëndive të së keqes e të errësirës, nuk është veçse një doktrinë e prapambetur pagane e cila synon të mos bëjë përgjegjës, sipas tyre, Allahun Zotin e madhërishëm për fatkeqësitë që ndodhin! Dhe kështu për zoroastrianët kishte dy krijues: Drita e cila krijonte të mirën dhe Errësira që krijonte të keqen! Në një pozitë të tillë kanë rënë edhe sekte islame të cilat mohojnë se Allahu është Ai i cili krijon veprimet e njerëzve, dhe kështu pa e kuptuar sajuan një krijues të dytë veç Allahut! Besimi në njësimin e Allahut nuk mund të plotësohet nëse nuk pranohet se vetëm Allahu është Krijuesi i çdo gjëje, dhe se vullneti i Tij zbatohet tek të gjithë krijesat e Tij. Të gjithë ata që mohojnë Kaderin, nuk e njësojnë Zotin e tyre dhe nuk e njohin Atë ashtu siç duhet. Besimi në Kader është udhëkryqi ku ndahet rruga e Teuhidit me atë të Shirkut. Besimtari që beson në Kader e pranon se kjo gjithësi dhe çka në të është vepër e një Zoti, e një të adhuruari, e një hyji, e ai i cili nuk e ka këtë besim patjetër që do të bjeri në shirk.

* Besimi në Kader të jep kurajë dhe të bën të guximshëm, të bën të mos trembesh nga vështirësitë. A nuk e keni lexuar nëpër histori sesi besimtarët nuk stepeshin nëpër luftëra, sepse ata e ndjenin në çdo moment se jeta dhe vdekja është në dorë të Zotit. A nuk keni parë sesi ai që beson në Kader nuk trembet të thotë të vërtetën edhe para tiranëve sepse jetën, rrizkun dhe të ardhmen e tij e ka në dorë vetëm Allahu. Ndaj besimi në Kader nuk është një thirrje për në plogështi dhe pesimizëm por një nxitje për të luftuar, e përpjekur në çdo moment të jetës drejt së mirës. Ata që nuk ndihen të tillë nuk e kanë kuptuar Kaderin siç duhet.

وَقُلِ اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ وَسَتُرَدُّونَ إِلَى عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ فَيُنَبِّئُكُمْ بِمَا كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ

Dhe thuaju: “Punoni! Allahu do t’i shohë punët tuaja, edhe i Dërguari i Tij, edhe besimtarët. Dhe ju do të silleni përsëri tek i Gjithëdituri i së fshehtës dhe i së hapurës, kur Ai do t’ju njohë ju me punët që keni bërë.” (Teube:105)

Literatura e shfrytëzuar:

-Sahihul Muslim

-Sherh El-akidetu El-uasitije, Muhamed ibn Salih el-uthejmin.

-El-kada uel kader, Umer Sulejman el-eshkar.

---

[1] Trs. Muslimi.

[2] Trs. Ebu Daudi 1672, Nesaiu etj.

Cilët janë ata që i përkasin Ehli Sunneh uel Xhemah dhe cilët jo

Cilët janë ata që i përkasin Ehli Sunneh uel Xhemah dhe cilët jo

Shejhul-islam Ahmed Ibn Tejmije u pyet rreth hadithit të Profetit (salallahu alejhi ue selem) që thotë: “Do të përçahet umeti im në shtatëdhjetë e tre grupe.” Cilat janë këto grupe dhe çfarë besimi ka çdo njëri prej këtyre grupeve?

Ai u përgjigj: Elhamdulilah. Ky hadith është sahih (autentik) dhe mjaft i njohur nëpër librat e hadithit, siç janë Suneni i Ebu Daudit, Timidhiut, Ibn Maxhës etj. Teksti i tij është ky: “Çifutët u përçanë në shtatëdhjetë e një grupe, që të gjitha janë në zjarr përveç njërës. Të krishterët u përçanë në shtatëdhjetë e dy grupe, që të gjitha janë në zjarr përveç njërës. Ky umet do të përçahet në shtatëdhjetë e tre grupe, që të gjitha janë në zjarr përveç njërës.” Ndërsa në një transmetim tjetër thuhet: “në shtatëdhjetë e tre fe (sekte)”. Në një nga transmetimet thuhet se sahabet i thanë: O i Dërguari i Allahut! Cili është grupi i shpëtuar? Ai tha: “Çdo kush që është me atë të cilën jam unë sot dhe sahabet e mi.” Në një transmetim tjetër thuhet se ai tha: “Ai është xhemati, dora e Allahut qëndron mbi xhematin.”

Për këtë arsye thuhet se pse grupi i shpëtuar është Ehli Sunneh uel Xhemah, që edhe janë pjesa më e madhe e (Umetit) dhe bashkësia më e shumtë. Ndërsa grupet e tjera janë ata të paktit e të veçuarit, ata që përçahen mes vetes, bidatçinjtë dhe ata që shkojnë mbas tekave dhe dëshirave të tyre. Asnjë prej këtyre grupeve nuk arrin t’i afrohet masës së grupit të shpëtuar, e jo më të barazohet me të. Madje mund të ketë prej këtyre grupeve të tilla që janë tepër të vogla në numër. Veçantia që i bashkon të gjitha këto grupe është: Largimi nga Kurani, Sunneti dhe Ixhmai. Cilido që vepron sipas Kuranit, Sunnetit dhe Ixhmait i përket grupit të Ehli Sunneh uel Xhemah. Përsa i përket përcaktimit se cilat janë këto grupe, njerëzit kanë shkruar shumë vepra rreth tyre dhe i kanë përmendur ato në librat ku flasin për sektet, por të thuhet prerazi se ky grup i cilësuar është një prej shtatëdhjetë e dy grupeve, patjetër që duhet argument për këtë gjë. Allahu e ka bërë haram në përgjithësi të folurit pa dije, po ashtu edhe e ka bërë në veçanti haram, të folurit pa dije ndaj çështjeve që i përkasin Atij. I lartësuari thotë: “Thuaj: “Me të vërtetë, Zoti im ka ndaluar vetëm punët e pahijshme, qofshin të hapëta ose të fshehta dhe gjynahet, dhunimin pa të drejtë, t’i shoqërohet Allahut (në adhurim) diçka, për të cilën nuk ju ka dhënë kurrfarë të drejte dhe të thoni për Allahun atë që nuk e dini.” (Araf:33) “O njerëz! Ushqehuni me të gjitha ato gjëra të lejuara e të mira që gjenden në Tokë dhe mos ndiqni gjurmët e djallit, sepse ai është njëmend armiku juaj i hapur. Ai ju nxit vetëm në të këqija, në vepra të turpshme dhe të flisni për Allahun gjëra që nuk i dini.” (Bekare:168-169) “Mos paso atë për çka nuk e di!” (Isra:36) Ajo që dua të them gjithashtu është edhe fakti se shumë prej njerëzve flasin për këto grupe me hamendje dhe sipas dëshirave të tyre. Grupin e tij dhe ata që e pasojnë këtë grup i konsideron si të vetmit ata që i përkasin Ehli Sunneh uel Xhemah, ndërsa grupet e tjera që nuk pajtojnë me të janë bidatçinj! Pa dyshim që kjo është një humbje e qartë. Pasuesit e së vërtetës dhe të Sunnetit nuk pasojnë tjetër kë veç të dërguarit të Allahut (salallahu alejhi ue selem), që nuk fliste nga mendja e tij, por vetëm me shpalljen që i zbriste. Vetëm Profeti (salallahu alejhi ue selem) është ai njeri që i duhet besuar për çdo gjë që informon dhe i duhet bindur për çdo gjë që urdhëron. Një pozitë e tillë nuk i takon asnjë imami, përveç Profetit (salallahu alejhi ue selem). Çdo njeriu i merret dhe i lihet fjala përveç të dërguarit të Allahut (salallahu alejhi ue selem). Cilido që e konsideron një njeri tjetër përveç të dërguarit të Allahut (salallahu alejhi ue selem) se ai që e do atë dhe pajton me të është prej Ehli Sunneh uel Xhemah dhe ndërsa ata që nuk pajtojnë me të janë bidatçinj e u përkasin grupeve të humbura, -siç edhe ka njerëz të tillë ndërmjet pasuesve të imamëve të fesë-, pa dyshim që një njeri i tillë edhe vetë i përket bitaçinjve dhe grupeve të humbura. Nga kjo që u tha bëhet e qartë se njerëzit të cilët e meritojnë më tepër se kushdo tjetër që t’i përkasin grupit të shpëtuar; janë pasuesit e Hadithit dhe të Sunnetit, ata që nuk pasojnë asnjë njeri tjetër me fanatizëm përveç të dërguarit të Allahut (salallahu alejhi ue selem). Ata janë njerëzit të cilët më mirë se kushdo tjetër njohin thëniet dhe veprimet e Profetit, ata që më tepër se kushdo tjetër bëjnë dallimin ndërmjet haditheve të vërteta dhe atyre jo të tilla. Imamët e këtyre njerëzve janë ata të që i kuptojnë më së miri hadithet dhe njohin kuptimet e tyre dhe i pasojnë ato, duke i besuar, punuar çka thuhet në to, duke i dashur dhe miqësuar me të gjithë ata që miqësohen me to dhe armiqësuar me të gjithë ata që armiqësohen me to. Ata i ballafaqojnë të gjitha besimet e thëniet me Kuranin dhe Sunnetin dhe nuk e konsiderojnë diçka prej bazave të fesë apo prej saj nëse ato nuk kanë ardhur me të vërtetë nga shpallja me të cilën u dërgua Profeti. Çdo gjë e cila i është shpallur Profetit në Kuran apo Sunnet përbën bazën të cilën e besojnë dhe mbështeten në të. Për sa i përket çështjeve të cilat njerëzit nuk kanë rënë dakord, siç janë emrat dhe cilësitë e Allahut, kaderi, kërcënimi me zjarr, urdhërimi për të mira dhe ndalimi nga e keqja e të tjera të ngjashme me këto, Ehli Sunneh i ballafaqon ato para Allahut (librit të Tij) dhe të dërguarit të Tij (haditheve të Profetit) dhe i komenton fjalët e paqarta për të cilat nuk kanë rënë dakord grupet e përçara, sipas Kuranit dhe Sunnetit. Nëse kuptimet që përmbajnë këto fjalë pajtojnë me Kuranin dhe Sunnetin i pranojnë ato e ndërsa ato që nuk pajtojnë i hedhin poshtë. Ehli Sunneh nuk shkojnë pas hamendjeve dhe çka u pëlqen atyre, sepse të shkosh pas hamendjeve është injorancë dhe të ndjekësh dëshirat pa pasur udhëzim prej Allahut është padrejtësi. E keqja në vetvete bashkon: injorancën dhe padrejtësinë, e Allahu i madhëruar thotë: “kurse njeriu e pranoi. Me të vërtetë, njeriu u tregua i padrejtë me veten dhe i paditur (për pasojat e kësaj përgjegjësie). Si pasojë, Allahu do t’i dënojë hipokritët dhe hipokritet, idhujtarët dhe idhujtaret, ndërsa do t’ua pranojë pendimin besimtarëve dhe besimtareve. Vërtetë Allahu është Falës dhe Mëshirëplotë.” (Ahzab:72-73) Allahu këtu përmend faljen sepse Ai e di që çdo njeri patjetër do të ketë tek ai injorancë dhe padrejtësi, e më pas Allahu falë atë që do. Një njeriu besimtar vazhdimisht do t’i bëhet e qartë ajo e vërtetë për të cilën ai ishte injorant ashtu siç edhe do të largohet nga ato punë për të cilat kishte vepruar në mënyrë të padrejtë. Padrejtësia më e afërt që ai bën është ajo ndaj vetes së tij, siç thotë i Lartësuari: “Allahu është mbrojtës i atyre, të cilët besojnë dhe ata i nxjerr nga terri në dritë” (bekare:257) “Ai është i cili robit të vet i shpall argumente të qarta për t’iu nxjerrë juve nga terri në dritë.” (hadid:9) “Elif Lam Ra. Librin ta kemi shpallur që me lejen e Zotit të tyre t’i nxjerrësh njerëzit nga terri në dritë” (Ibrahim:1)

Një gjë që duhet të dihet është edhe fakti se njerëzit të cilët pasojnë grupet e ndryshme në besim, nuk janë në të njëjtën gradë. Ka prej tyre të atillë që kanë rënë në kundërshtim me Sunnetin në baza themelore të fesë, e ndërsa të tjerë në çështje mjaft të imta. Çdokush që iu është kundërvënë grupeve të tjera që janë shumë më larg Sunnetit sesa grupi i tij, ai për këtë është i lavdëruar për të vërtetën që ka thënë dhe për të pavërtetën që ka kundërshtuar, por ai e ka kaluar kufirin e drejtësisë gjatë kundërpërgjigjes së tij duke mohuar një pjesë të së vërtetës dhe duke pranuar një pjesë të së pavërtetës. Dhe kështu që ai i është kundërvënë një bidati të madh me një bidat më të vogël se i pari, të pavërtetës me një të pavërtetë më të pakët se e para. Në realitet kjo është gjendja e shumicës së teologëve kelamist që e identifikojnë veten si pasues të Ehli Sunneh uel Xhemah. Njerëz të tillë nëse të tilla bidate nuk i përdorin si arsye për tu ndarë nga xhemati i myslimanëve, e nuk miqësohen dhe armiqësohen me njerëzit për shkak të këtyre risive, atëherë të tilla risi konsiderohen si gabime, e Allahu i madhëruar ua falë të tilla gabime besimtarëve. Në të tilla pozicione kanë rënë mjaft nga Imamët dhe të parët e këtij umeti. Ata kanë thënie të cilat i kanë nxjerrë në bazë të ixhtihadit, ndërsa në realitet këto thënie bien në kundërshtim me atë çka thuhet në Kuran dhe në Sunnetin autentik. Këta njerëz dallojnë nga ata të cilët miqësohen me ata të cilët pajtojnë me ta dhe armiqësohen me ata të cilët nuk pajtojnë me ta, përçajnë xhematin e myslimanëve, dhe i nxjerrin prej fesë apo i bëjnë fasika (të prishur) ata me të cilët nuk pajtojnë me ta në mendime dhe ixhtihade e këtë nuk e bëjnë me ata që pajtojnë me ta, e lejojnë luftën ndaj atij me të cilin nuk pajtojnë dhe nuk e lejojnë ndaj atij me të cilin pajtojnë, pa dyshim që njerëz të tillë u përkasin ithtarëve të përçarjes dhe grupeve të humbura. (marrë nga mexhmua fetaua v.3 f.345-348)

Përktheu: J.Topulli

Doktrina dhe Metodologjia e Ehli Sunneh uel Xhemah

Akidja dhe metodologjia e Ehli Sunneh uel Xhemah

(Vërejtje e përkthyesit: Ky material i përmbledhur i përket fushës së besimit prandaj nuk lejohet që të keqinterpretohet apo të nënkuptohen prej tij diçka tjetër nga ajo që kanë dash të thonë autorët e tij. Në rast paqartësie apo për hollësi të më tejshme i kërkojmë lexuesit që t’u kthehet librave më të zgjeruar të kësaj fushe apo njerëzve kompetentë.)

Njohja:

Akidja e Ehli sunneh uel xhemah përfaqëson akiden e atyre që besojnë në mënyrë të padiskutueshme tek Allahu xheleshanuhu dhe i binden urdhrave të Tij. Ashtu siç besojnë tek engjëjt e Tij, librat e Tij, tek të dërguarit e Tij, tek Dita e Gjykimit, te Kaderi dhe tek çdo gjë e fshehtë për të cilën është vërtetuar autenciteti i saj për çka ka ndodhur apo do të ndodh.

Themelimi:

I Dërguari i Allahut (salallahu alejhi ue selem) është ai që me shpalljen e tij hyjnore nga Allahu themeloi këtë besim, i cili anulon të gjithë besimet e tjera që nuk pajtojnë me të. Ky besim është quajtur si Akidja e Ehli Sunnetit, sepse të gjithë ata që e ndjekin atë kapen mbas Sunnetit të Profetit (salallahu alejhi ue selem) dhe është quajtur si Akide e El-xhemah, sepse ky është besimi i Xhematit të Islamit të cilët janë të bashkuar me njëri-tjetrin rreth së vërtetës dhe nuk janë përçarë në fe. Ata në këtë kanë ndjekur rrugën e prijësve të së vërtetës dhe nuk janë larguar nga ata në asnjë çështje të akides. Ata janë Ehli Etheri (pasuesit e gjurmëve të të parëve) ose Ehli Hadithi (ndjekësit e haditheve) apo Pala fitimtare ose Grupi i shpëtuar.

Bazat e akides së Ehli Sunneh uel Xhemah:

Këto baza janë bazat e Islamit i cili është një besim pa sekte dhe tarikate. Për këtë arsye rregullat dhe bazat e Ehli Suneh uel Xhemah nxirren nga:

– Libri i Allahut, Sunneti i të dërguarit të Tij dhe Ixhmai (unanimiteti) i të parëve tanë të mirë (selefu salih).

– Çdo gjë që ka ardhur në Kuranin fisnik është ligj për myslimanët dhe çdo gjë që vërtetohet prej Sunnetit të Profetit (salallahu alejhi ue selem) është e detyrueshme që të pranohet edhe nëse janë hadithe Ahad (të vetme)[1].

– Për të kuptuar Kuranin dhe Sunnetin i kthehemi pjesëve të tyre që sqarojnë njëra-tjetrën po ashtu për të kuptuar këta të dy ne i kthehemi kuptimit të të Parëve tanë të mirë (selefu salih) dhe të gjithë atyre që ndoqën rrugën e tyre.

– Të gjitha bazat e fesë janë sqaruar nga Profeti (salallahu alejhi ue selem), prandaj askujt kushdo qoftë ai nën asnjë lloj mbulese nuk i lejohet që të fusë në fe diçka të re duke pretenduar se kjo gjë i përket fesë.

– Ky besim na urdhëron dorëzimin tek Allahu dhe tek Sunneti i Profetit (salallahu alejhi ue selem) haptazi dhe fshehtazi. Nuk kundërshtohet asgjë e Kuranit dhe e Sunnetit autentik, me anë të analogjisë (kijasit), shijeve personale, vizioneve të pretenduara, fjalë të dykuptimta të ndonjë shehu a hoxhe, fjalë të ndonjë Imami, ëndërr apo çfarë çdo gjë tjetër qoftë ajo.

– Logjika e saktë përputhet me tekstet e vërteta (Kuranin dhe Sunnetin e vërtetë) dhe në mënyrë të prerë nuk ekziston konflikt ndërmjet tyre. Në rastet kur krijohet një përshtypje e tillë atëherë ju jepet përparësi teksteve Kuranore dhe haditheve të sakta profetike.

– Është e detyrueshme që në akide të përdoren terma dhe fjalë të sheriatit dhe të shmangen fjalët dhe termat bidat të huazuara.

– Pagabueshmëria i përket të Dërguarit të Allahut (salallahu alejhi ue selem) dhe Umetit në tërësi i cili nuk mund të pajtohet i gjithi në diçka të gabuar. Ndërsa çdo individ më vete nuk është i pagabueshëm kushdo qoftë ai. Në rast mosmarrëveshje kthimi për zgjidhje bëhet te Libri Allahut dhe te Sunneti i Profetit (salallahu alejhi ue selem) duke i dhënë arsye justifikuese atij dijetari muxhtehid të Umetit që ka gabuar për ndonjë çështje.

– Ëndrra e mirë ekziston dhe është e vërtetë, ajo është një pjesëz e vogël e profecisë. Po ashtu largpamësia (firaseh) e realizuar ekziston dhe është e vërtetë dhe ajo i përket keramateve[2] dhe sihariqeve me kusht që ato të mos bien në kundërshtim me Sheriatin. Por duhet të themi se këto fenomene nuk janë aspak burim nga ku mund të nxirren norma të akides apo Sheriatit.

– Polemikat në fe janë të papëlqyeshme ndërsa diskutimet në mënyrë të pranueshme janë të ligjëruara. Po ashtu nuk lejohet që të futesh në gjëra për të cilat dihet me siguri se është e ndaluar të flasësh.

– Është e detyrueshme që gjatë replikimeve të ndiqet metoda e Shpalljes (Kuranit dhe Sunnetit) dhe nuk lejohet që bidatit t’i kundërvihesh me një bidat tjetër. Po ashtu nuk lejohet që ekstremizmit t’i dalësh përballë me liberalizëm e njëjta gjë vlen edhe për të kundërtën.

– Çdo gjë që shpiket në çështjet e fesë është një bidat dhe çdo bidat është një humbje dhe çdo humbje çon në zjarr.

Njësimi në njohjen e Allahut:

– Baza mbi të cilën mbështetet njohja e emrave dhe cilësive të Allahut është ajo që na ka informuar Allahu për veten e Tij dhe ajo që na është thënë nga Profeti i Tij. Duke pasur parasysh që këto cilësi dhe emra të mos i shëmbëllejmë me askë, të mos bëjmë asnjë përshkrim se si janë, po ashtu të mohojmë për Të gjithçka që Ai e ka mohuar nga vetja apo e ka mohuar për Të i Dërguari i Tij (salallahu alejhi ue selem) pa deformuar në këtë asgjë dhe pa i mohuar. Ashtu siç thotë Allahu xh.sh:

Askush nuk i shëmbëllen Atij, Ai është Dëgjuesi, Shikuesi[3]

Duke besuar te kuptimet e fjalëve që janë përmendur në Kuran dhe Sunnet dhe ke çfarë ato argumentojnë.

– Besimi tek engjëjt në përgjithësi. Ndërsa besimi me hollësi rreth tyre bazohet në atë për të cilën ka argument autentik qoftë për emrat, cilësitë apo punët e tyre.

– Besimi te të gjithë Librat e zbritur nga Allahu dhe se Kurani është më i miri i tyre i cili i ç’fuqizoi ata që ishin para tij. Po kështu ata Libra që ishin para tij tekstet e tyre iu janë nënshtruar ndryshimeve dhe për këtë arsye dhe atë që përmendëm më sipër është e obliguar që të ndiqet Kurani dhe askush tjetër që erdhi para tij.

– Besimi te Profetët dhe të Dërguarit e Allahut. Besojmë se ata janë njerëzit më të mirë sesa gjithë njerëzit e tjerë, kushdo që pretendon ndryshe ka bërë kufër.

– Besimi se Shpallja nga Allahu është ndërprerë mbas Muhamedit (salallahu alejhi ue selem) dhe se ai është Vula e gjithë Profetëve dhe të Dërguarve. Kushdo që beson ndryshe ka bërë kufër.

– Besimi te Dita e Kiametit dhe gjithçka që do të ndodh para dhe pas saj. Kjo vetëm duke u bazuar tek lajmet autentike që na kanë mbërritur.

– Besimi te Kaderi i mirë apo i keq qoftë ai i gjithi vjen prej përcaktimit të Allahut. Kjo ndahet në besimin se Allahu e dinte gjithçka që do të ndodhte para se ajo të ndodhte dhe e shkroi këtë në Leuhi Mahfudh dhe çfarë do Ai bëhet dhe çfarë nuk do Ai nuk bëhet, pra se asgjë nuk bëhet veçse me dëshirën e Tij dhe Allahu për gjithçka është i mundshëm, Ai është krijuesi i çdo gjëje dhe veprues i asaj që dëshiron.

– Besimi për gjithçka autentike që ka të bëjë me gajbin (të fshehën), siç është Arshi, Kursia, Xheneti, Xhehenemi, ndëshkimi dhe shpërblimi i varrit, ura e Siratit dhe Peshorja e punëve…etj. Pa i interpretuar ato si alegorike apo simbole por i besojmë ashtu siç kanë ardhur.

– Besimi se Shefati (ndërmjetësimi) në Ditën e Kiametit do tu jepet Profetit tonë (salallahu alejhi ue selem), engjëjve, pejgamberëve, njerëzve të mirë etj. Ashtu siç është shpjeguar në argumentet autentike.

– Besimi se besimtarët do ta shohin Zotin e tyre në Xhenet dhe në Mahsher (vendgrumbullimi). Ai që e mohon atë apo e keqinterpreton është i devijuar dhe i humbur. Ky shikim nuk i ka ndodhur askujt deri më sot në dynja.[4]

– Keramatet e evliave dhe njerëzve të mirë janë të vërteta. Por duhet theksuar se jo çdo gjë e jashtëzakonshme që mund të ndodh është një keramet. Ato mund të jenë magji apo të ndikuara nga shejtanët. Ajo që bën përcaktimin ndarës në këtë pikë është pajtimi apo mospajtimi me Kuranin dhe Sunnetin.

– Çdo besimtarë është evlia (i dashur) i Zotit dhe çdo besimtarë sipas gradës së besimit ka pjesën që i takon për evlia.

Njësimi i qëllimit dhe i kërkesës (teuhidi i adhurimit):

– Allahu është një dhe i vetëm, nuk ka ortak në zotërimin e Tij, hyjninë e Tij, adhurimin e Tij, emrat dhe cilësitë e Tij. Ai është Zoti i botëve dhe vetëm Ai ka të drejtë që t’i kushtohen të gjitha llojet dhe format e adhurimit (ibadetit) dhe askush tjetër veç Tij nuk e ka këtë të drejtë kushdo qoftë ai.

– Kryerja e këtyre ibadeteve siç janë p.sh. duaja, kërkimi i shpëtimit në raste rreziku, kërkimi i ndihmës, zotimi, kurbani, mbështetja, frika, shpresa, dashuria, sexhdja, namazi… etj, në se i drejtohen dikujt tjetër veç Allahut atëherë kjo gjë konsiderohet shirk kushdo qoftë ai të cilit i janë drejtuar këto ibadete: engjëll i afërm i Zotit, pejgamber i dërguar apo njeri i mirë apo cilido qoftë ai pa asnjë lloj përjashtimi.

– Një nga themelet mbi të cilat mbështet adhurimi është parimi se Allahu adhurohet me dashuri me frikë dhe me shpresë të gjitha të marra së bashku, ndërsa adhurimi i Zotit me vetëm njërën prej këtyre elementëve i pashoqëruar me elementet e tjerat është humbje, dhe dalje nga rruga e drejtë.

– Dorëzimi, kënaqësia dhe bindja e plotë ndaj Allahut dhe të Dërguarit të Tij janë pjesë të këtij besimi. Besimi se Allahu është Gjykues vjen nga besimi se Ai është Zot (zotërues i gjithçka) dhe Hyj (i adhuruar), prandaj Ai nuk ka ortak në gjykimin e Tij dhe as në çështjet e Tij. Po ashtu nuk lejohet gjykimi me diçka për të cilën nuk ka dhënë leje Allahu. Të pranosh të gjykohesh te tagutët[5] apo tek ata që nuk ndjekin Sheriatin e Muhamedit (salallahu alejhi ue selem) konsiderohet kufër. Kufër konsiderohet gjithashtu edhe nëse zëvendësohet diçka prej Sheriatit të Allahut me ligje të tjera. Çdo kush që pretendon se dikujt i lejohet që të dalë jashtë këtij Sheriati ka bërë kufër.

– Gjykimi me atë që nuk e ka zbritur Allahu përbën kufër të madh[6], por ndonjëherë ai mund të jetë edhe kufër i vogël. E para ndodh kur ndiqet Sheriat tjetër nga ai Islam ose shikohet si i lejuar gjykimi me të. Ndërsa e dyta në ato raste kur kemi shmangie praktike në zbatimin e Sheriatit të Allahut për shkaqe dobësie ndërkohë që Sheriati është baza me të cilin gjykohet.

– Ndarja e fesë në Hakikat[7] dhe Sheriat ku të parës i takojnë një pjesë e caktuar e njerëzve ndërsa në të dytën përfshihen të gjithë njerëzit është një ndarje e gabuar e pavlefshme dhe e pa pranueshme nga ana e fesë. E njëjta gjë mund të thuhet edhe për atë që e ndan fenë nga shteti dhe politika. Çdo gjë e cila bie në kundërshtim me Sheriatin qoftë ky hakikat apo pushtet dhe politikë apo çfarëdo lloj gjëje tjetër konsiderohet si kufër ose humbje, sipas gradës së tij.

– Askush nuk e di gajbin (të fshehtën) veç Allahut. Të besuarit se dikush tjetër veç Allahut e di gajbin përbën kufër. Por pranohet gjithashtu se Allahu disa të fshehta ua ka treguar Profetëve të Tij.

– Të besosh se astrologët dhe fallxhorët thonë të vërtetën është kufër, ndërsa thjesht të shkuarit tek ta përbën një gjynah të madh.

– Uesilja (mjeti për tu afruar tek Allahu) i cila është urdhëruar në Kuran, konsiderohet çdo akt bindje që i bëhet Allahut, e që të afron sa më afër tek Ai dhe që natyrisht duhet të jetë e ligjëruar nga ana e Sheriatit. Kjo ndahet në tre lloje:

1- E lejuar: Të kërkosh të afrohesh tek Allahu duke iu lutur me emrat dhe cilësitë e Tij apo me ndonjë punë të mirë të vetë personit apo edhe me lutjen e ndonjë njeriu të mirë që është prezent dhe i gjallë.

2- Bidat e ndaluar: Të kërkosh të afrohesh tek Allahu me diçka që nuk përmendet nga Sheriati, siç është të kërkuarit ndërmjetësim në emër të pozitës së profetëve, njerëzve të mirë apo në emër të qenieve të tyre, apo në emër të hakut të tyre apo në emër të hyrmetit (shenjtërisë ) të tyre…etj.

3- Shirk e ndaluar: Konsiderimi i të vdekurve, kushdo qofshin ata, si ndërmjetës në ibadetin (adhurimin) ndërmjet robit dhe Zotit, tu drejtohesh atyre me lutje dhe tu kërkosh realizimin e nevojave, të kërkosh zgjidhjen e problemeve prej tyre, të kërkohet që ata të vinë në ndihmë…etj. Të gjitha këto konsiderohen shirk.

– Mbarësia (berekeh) vjen vetëm prej Allahut, ndërsa disa prej krijesave të Tij u takon aq sa Ai do nga kjo mbarësi dhe nuk mund të pohohet për asnjë kjo mbarësi vetëm se me argument nga Kurani dhe Sunneti. Mbarësi do të thotë shtim dhe shumëfishim i së mirës ose qëndrueshmëri dhe vazhdimësi e saj.

– Mbarësia është prej çështjeve e cila i përket diçkaje të mbyllur nga ana fesë dhe nuk lejohet që të kërkohet mbarësi vetëm nga ajo për të cilën ka ardhur argumenti nga Kurani dhe Sunneti.

– Veprimet e njerëzve te varret dhe gjatë vizitave të tyre ndahen në tre lloje:

1- E lejuar: Siç është vizita e varrezave për të kujtuar vdekjen dhe botën tjetër apo për t’i dhënë selam dhe për tu lutur për të vdekurit.

2- Bidat që bën të mangët teuhidin dhe bëhet mjet që të çon drejt shirkut: Siç është të adhuruarit e Allahut te varret me qëllim afrimi tek Ai, vizita e varreve me qëllim që të kërkohet mbarësi prej tyre, vizita për tu zbritur atyre sevape, ngritja dhe ndërtimi i varreve, zbukurimi dhe vënia qiri e drita tek to, shndrimi i varreve në xhamia apo vende faljesh, udhëtimi me qëllim madhërimi drejt tyre…etj. Të gjitha këto dhe të tjera për të cilat ka ardhur ndalimi nga ana e fesë janë të ndaluara.

3- Shirk që mohon tërësisht teuhidin: T’i bësh ndonjë ibadet të vdekurit duke iu lutur për shembull atij në vend të Zotit, t’i kërkosh ndihmë apo shpëtim të vdekurit, të sillesh rrotull rreth varrit, prerja e kurbanit në emër të tij jo në emër të Allahut…etj.

– Mjetet marrin gjykimin e qëllimeve, çdo mjet që të çon drejt shirkut në ibadetin e Allahut apo çon drejt bidatit është e detyrueshme që të bllokohet, sepse çdo shpikje në fe është bidat dhe çdo bidat është një humbje.

Imani:

– Imani (besimi) është fjalë dhe vepër, shtohet dhe pakësohet. Ai është fjalë e zemrës dhe e gjuhës, si dhe punë e zemrës, e gjuhës dhe gjymtyrëve. Fjalë e zemrës është besim-bindja dhe pranimi, fjalë gjuhës është pohimi i tij, punë e zemrës është dorëzimi dhe sinqeriteti i saj po ashtu edhe bindja, dashuria dhe vullneti për punë të mira janë prej punëve të zemrës. Puna e gjymtyrëve është veprimi urdhëresave dhe mosveprimi i ndalesave.

– Ai që kryen gjynahe të mëdha (përveç shirkut) nuk del nga besimi. Por ai në këtë botë është besimtar me mangësi në besim, ndërsa në botën tjetër nën dëshirën e Allahut nëse do e fal nëse do e ndëshkon. Ata të cilët e njësojnë Zotin dhe nuk i bëjnë ortak Atij që të gjithë do të hynë në Xhenet edhe nëse ndonjëri prej tyre do të ndëshkohet me zjarr përkohësisht, por asnjëri prej tyre nuk do të qëndrojë përjetësisht në të.

– Nuk lejohet që të përcaktohet se ky është për Xhenet dhe ky është për Xhehenem, përveç atij për të cilën ka ardhur argument i posaçëm.

– Kufri (akt mosbesimi) është një term fetar që i përket Sheriatit dhe ndahet në kategori: a) kufër i madh që të nxjerrë prej feje b) kufër i vogël i cili nuk të nxjerr prej feje dhe që ndonjëherë quhet edhe si kufri i punëve.

– Nxjerrja nga feja e njerëzve (tekfiri), pra konsideromi i tyre si kafira është një normë e Sheriatit për të cilën duhet t’i kthehesh Kuranit dhe Sunnetit. Nuk lejohet që një mysliman të konsiderohet si kafir për një fjalë apo veprim të caktuar përderisa për këtë fjalë dhe veprim të ketë argument nga ana e Sheriatit se ai është kufër. Nuk është aspak e thënë që nëse thuhet për një fjalë të lëshuar apo veprim të bërë se është kufër që edhe ai që e ka kryer këtë të jetë kafir, vetëm në rastet kur plotësohen kushtet dhe bien pengesat. Tekfiri (nxjerrja nga feja) është një nga normat më të rrezikshme të Sheriatit dhe nuk jepet nga kushdo, prandaj është e detyrueshme të sigurohesh dhe të kihet tepër kujdes nga bërja kafir e një myslimani.

Kurani dhe fjala:

Kurani është fjala e Allahut (germat dhe kuptimet e tij), i zbritur prej Tij dhe jo i krijuar, prej Tij erdhi dhe tek Ai do të kthehet. Kurani është një mrekulli gjë që argumenton se Muhamedi (salallahu alejhi ue selem) është Profet i vërtetë dhe i pa gënjeshtërt. Kurani ka qenë dhe do të jetë i ruajtur deri në Ditën e Kiametit.

Kaderi:

Një nga shtyllat e Imanit është edhe besimi te Kaderi (përcaktimi) i hidhur apo i ëmbël qoftë ai, i gjithi vjen prej Allahut dhe ky besim përfshin:

– Besimin në të gjitha tekstet ku është përmendur Kaderi dhe shkallët e tij (dija, shkrimi, dëshira, krijimi). Askush nuk mund ta kthejë mbrapsht përcaktimin e Allahut as edhe ta ndryshoj dot gjykimin e Tij.

– Udhëzimi i njerëzve dhe humbja e tyre është në dorë të Allahut. Atë që do Allahu udhëzohet me mirësinë e Tij. Dhe ai që humb e meritoi këtë në bazë të drejtësisë së Zotit.

– Njerëzit dhe veprimet e tyre janë krijesa të Allahut veç të Cilit nuk ka krijues tjetër. Allahu pra është Ai që krijoi veprat e njerëzve dhe njerëzit janë ata që i kryejnë ato me të vërtetë.

– Allahu çdo veprim e kryen në bazë të një urtësie të caktuar (e njohur ose jo nga ne) ashtu siç çdo shkak ka efekt vetëm me dëshirën e Zotit.

Xhemati dhe udhëheqësia (imameti):

– Xhemati janë sahabet e Profetit (salallahu alejhi ue selem) dhe të gjithë ata që erdhën pas tyre duke ecur më së miri në gjurmët e tyre, ata që kapen pas gjurmëve të tyre deri në Ditën e Kiametit pikërisht ata janë grupi i shpëtuar.

– Kushdo që i përmbahet menhexhit (rrugës, metodologjisë) të tyre ai i përket Xhematit edhe nëse gabon në disa gjëra jo kryesore.

– Nuk lejohet përçarja në fe dhe as futja e fitneve mes myslimanëve. Është e obligueshme që për çdo gjë për të cilën myslimanët kanë mosmarrëveshje t’i kthehen Librit të Allahut dhe Sunnetit të Profetit (salallahu alejhi ue selem) dhe asaj në të cilën ishin të parët e këtij Umeti (selefu salih).

– Ai që largohet nga Xhemati duhet patjetër të këshillohet të ftohet që ai të kthehet dhe po qe nevoja të debatohet me të me mënyrën më të mirë duke ia bërë të qartë çdo gjë me argument derisa të pendohet në të kundërt ndëshkohet sipas ligjeve të Sheriatit.[8]

– Prej njerëzve kërkohet që të dinë dhe të zbatojnë ato parime të cilat janë të argumentuara forcërisht nga Kurani dhe Sunneti dhe Ixhmai (unanimiteti). Nuk lejohet sprovimi i njerëzve të thjesht në çështje të holla dhe kuptime tepër të thella.

– Origjina te të gjithë myslimanët është se ata nisen nga qëllimi i mirë dhe besimi i drejtë përderisa të shfaqet prej tij e kundërta e kësaj. Në origjinë çdo fjalë që vjen prej tyre e shohim me syrin e mirë, ndërsa për atë që bëhet e qartë keqdashja dhe kryeneçësia e tij atëherë nuk lejohet që të sforcohemi për t’i interpretuar ato (për mirë)[9].

– Udhëheqësia e madhe (kalifati) vendoset me Ixhma (unanimitet) të Umetit, apo nga besa e dhënë nga njerëzit e Ehli Hali uel Akd-it[10]. Kushdo që arrin të marr pushtetin dhe arrin që t’i bashkojë njerëzit rreth tij[11] është e detyrueshme bindja ndaj tij në rastet ku urdhëron për të mira. Ashtu siç është e detyrueshme që ta këshillojmë atë sa më mirë dhe është haram të dalësh kundra tij vetëm në rastet kur prej tij shfaqet kufër i hapur dhe i qartë atëherë kemi prej Allahut një argument të fortë (për të dalë kundra).

– Namazi, Haxhi dhe Xhihadi janë të detyruara që të kryhen me Prijësin e myslimanëve edhe nëse ata kanë gjynahe.

– Është haram që myslimanët të luftojnë në mes vetes për interesa materiale apo fanatizma nacionaliste, ky gjynah konsiderohet si një gjynah i madh. Lejohet të luftohen Ehli bidati, kryengritësit[12] dhe të ngjashmit me ta nëse nuk është e mundur që ata të ndalen pa luftë. Ka raste kur edhe mund të jetë e obliguar të bëhet një gjë e tillë sipas nevojës dhe gjendjes që paraqitet.

– Sahabet e nderuar që të gjithë janë njerëz të drejtë, ata janë më të mirët e këtij Umeti. Të dëshmuarit se ata ishin besimtarë dhe meritojnë respekt të veçantë është një nga domosdoshmëritë që duhet ta dijë nga feja çdo besimtarë. Dashuria për ta është pjesë e fesë dhe e besimit ndërsa urrejtja e tyre është kufër dhe nifak. Duhet mbajtur gjuha për atë që ndodhi mes tyre dhe mos diskutimi i gjërave të cilat ulin prestigjin e tyre.

– Më i miri i tyre është Ebu Bekri pastaj Umeri pastaj Uthmani pastaj Aliu -Allahu qoftë i kënaqur prej tyre-. Këta ishin edhe Kalifët e drejtë (të këtij Umeti ) post të cilën ata e merituan sipas radhës që e morën.

– Dashuria dhe respekti për Familjen e të Dërguarit të Allahut vjen nga feja, po ashtu i duam, i miqësojnë dhe e respektojnë pozitën e tyre të lartë. Kjo gjë vlen edhe për gratë e Profetit (salallahu alejhi ue selem) të cilat janë nënat e besimtarëve. Po ashtu i duam Imamët e selefve (të parët e këtij Umeti), dijetarët e Sunnetit dhe ata që ecën në gjurmët e tyre ashtu siç u largohemi Ehli Bidatit dhe atyre që e marrin fenë sipas qejfit.

– Xhihadi në rrugë të Allahut është kulmi i Islamit dhe ai do të vazhdojë deri në Ditën e Kiametit.

– Urdhërimi për të mira dhe ndalimi nga e keqja përbën një nga simbolet më të mëdha të Islamit dhe një nga shkaqet për ruajtjen e Xhematit të tij. Këto dy urdhëresa janë të obliguara për çdo besimtarë sipas mundësisë dhe nevojës për to.

Veçoritë më të rëndësishme dhe dalluese të Ehli Suneh Uel Xhemah

Ehli Sunneh uel Xhemah janë grupi i shpëtuar dhe pala e ndihmuar. Ata kanë një menhexh (rrugë, metodologji) të tyre ashtu siç kanë dhe rrugën e tyre të plotë i cili rregullon çdo çështje që i duhet myslimanit në jetë. Menhexhi i tyre është i Islami i plotë të cilin Allahu e zbriti tek i Dërguari i Tij (salallahu alejhi ue selem). Sigurisht që ndjekësit e Ehli Sunnetit janë në nivele të ndryshme nga njeri-tjetri, por ata dallohen nga të tjerët në këto gjëra:

– U kushtojnë rëndësi Librit të Allahut: Leximit dhe memorizimit të tij, ashtu siç i kushtojnë rëndësi edhe komentit të tij. U kushtojnë rëndësi hadithit: Njohjen dhe kuptimin e tij, dallojnë sahihun (autentikun) nga daifi (i dyshimti). Ata e pasojnë dijen që kanë me veprime dhe punë konkrete të cilën e kërkon kjo dije.

– Futja tërësisht në fe dhe besimi te çdo gjë që thuhet në Kuran. Besojmë te tekstet që flasin për premtimin e shpërblimit (el-uad) dhe tek ato që flasin për ndëshkimin (el-ueid), besojmë te tekstet që flasin për ekzistencën e emrave dhe cilësive të Allahut, si dhe te tekstet që flasin për shenjtërinë dhe pametësinë e Allahut. Ehli Sunneh bashkojnë njëkohësisht ndërmjet besimit te kaderi i Allahut dhe tek ekzistenca e vullnetit të lirë, vetëveprimit e dëshirës së njeriut, po ashtu bashkojnë ndërmjet përkushtimit ndaj dijes dhe ibadetit, ndërmjet forcës dhe mëshirës, ndërmjet punës me shkaqet e saj dhe zuhdit (asketizmit).

– Ata ndjekin fenë dhe nuk sajojnë bidate në të, mbajnë bashkimin dhe flakin tutje sektarizmin dhe divergjencat në fe.

– Udhëzohen dhe udhëhiqen nga prijësit e drejtë dhe të udhëzuar në fe, ata udhëhiqen nga këta në dije në punë dhe në daua. Këta prijës janë sahabet dhe ata që ecën në rrugën e tyre dhe aspak ata që devijuan nga shtegu i tyre.

– E mesmja: ata në akide janë ndërmjet sekteve ekstremiste dhe atyre liberale, po ashtu në punë dhe në sjellje ata gjenden ndërmjet tepruesve dhe neglizhuesve.

– Janë gjithmonë vigjilent që myslimanët t’i bashkojnë në një fjalë të vetme rreth së vërtetës, të bashkojnë rreshtat e tyre mbi bazat e teuhidit dhe pasimit dhe të shmangin çdo shkak që çon në përçarje dhe mosmarrëveshje ndërmjet tyre.

– Nuk e dallojnë veten nga Umeti në bazat e fesë me ndonjë emër tjetër përveç Sunneh uel Xhemah[13]. Nuk miqësohen dhe armiqësohen vetëm për shkak të Islamit dhe Sunnetit.

– Daua e tyre për tek Allahu përfshin çdo fushë, akiden, ibadetin, sjelljen, moralin dhe në çdo aspekt të jetës për të cilën ka nevojë myslimani. Ata i ruhen këndvështrimit të njëanshëm të fesë. I mbrojnë si vaxhibet dhe sunnetet po ashtu edhe çështjet e akides dhe ato degëzoret (të fikhut). Po ashtu përfitojnë nga çdo gjë e re përderisa ajo është brenda Sheriatit. Urdhërojnë për të mira dhe ndalojnë nga e keqja, luftojnë në rrugë të Allahut, ringjallin Sunnetin dhe punojnë për rimëkëmbjen e fesë, zbatimin e Ligjit të Allahut nga imtësitë më të vogla deri tek ato më madhoret, duke u ruajtur dhe parandaluar nga gjykimi i tagutëve apo gjithçka tjetër që nuk i përket ligjit të Allahut.

– Drejtësia: Ata gjithmonë kanë parasysh të drejtën e Allahut dhe jo të drejtën personale apo atë të grupit, për këtë arsye ata nuk e teprojnë në dashurinë dhe respektin ndaj individëve ashtu siç nuk e kalojnë as kufirin ndaj armikut. Ata nuk ia mohojnë vlerat atij që i ka, kushdo qoftë ai. Ata nuk i shenjtërojnë as njerëzit dhe as Imamët (prijësit) e tyre dhe as nuk i konsiderojnë ata si të pagabueshëm, parimi i tyre është: Fjala e kujtdo pranohet ose kundërshtohet përveç Profetit (salallahu alejhi ue selem). Asgjë nuk është e pagabueshme përveç Shpalljes (uahjit) dhe Ixhmait të selefve (unanimitet i të parëve) që vjen në rend të dytë.

– Ata pranojnë brenda tyre ekzistencën e Ixhtihadetve[14] të ndryshme për disa çështje për të cilat ka pasur mospajtime edhe nga ana të selefëve (të parëve) rreth tyre, por duke mos e konsideruar për këto çështje opozitarin si njeri i humbur apo i devijuar. Ata në këtë pikë njohin edukatën e mosmarrëveshjeve të cilën ua mësoi Zoti i tyre dhe Profeti (salallahu alejhi ue selem)

– Ata preokupohen për dobitë dhe dëmet që kalon ky Umet dhe përkujdesen për gjëra të tilla duke e ditur që Feja erdhi për të sjellë të mirat dhe dobitë dhe për të pakësuar dhe zhdukur të këqijat dhe dëmet. Rregulli bazë në këtë është se shmangies së dëmit i jepet përparësi ndaj përfitimit të dobisë.

– Ata kanë një pozicionim të caktuar për fitnet (sprovat, telashet) që ata kalojnë; në momente sprovash kryejnë atë që i ka urdhëruar Allahu për raste të tilla.

– Fitnes së kufrit dhe mjeteve të tij i përgjigjen me luftë argumentesh dhe faktesh, por edhe me armë, kjo sipas nevojës dhe mundësisë.

– Ata janë të bindur se mos përzierja në raste fitnesh është gjëja më e mirë dhe e pa zëvendësueshme. Përveç nëse e vërteta bëhet e qartë për ta nëpërmjet argumenteve të Sheriatit atëherë ata e mbrojnë dhe e ndihmojnë sa të mundin këtë të vërtetë.

– Ata janë të mendimit se bidatçinjtë nuk janë të gjithë njëlloj në largësinë apo afërsinë që kanë me Sunnetin. Çdo kujt i japin hakun që i takon. Prej këtej mund të themi se bidati ndahet në tre kategori:

a) Në bidat, ndjekësit e së cilit nuk konsiderohen kafirë siç janë p.sh. Murxhiat, Shiat të cilët vetëm mbivlerësonin Aliun[15] (elmufadale).

b) Në bidat për të cilin ka mospërputhje mendimi nëse konsiderohen kafira apo jo, siç janë Haurixhët dhe Rafidhat[16].

c) Dhe së fundi në bidat, ndjekësit e së cilit konsiderohen si kafirë siç janë p.sh. Xhehmijet.

– Ehli Sunneh bëjnë dallim ndërmjet akuzës së përgjithshme për kufër, fisk apo gjynah që u bëhet atyre që pasojnë bidatet në përgjithësi dhe akuzës për ndonjërin në veçanti. Kjo e fundit nuk mund të bëhet vetëm mbasi t’i bëhet e qartë atij personi me fakte dhe argumente duke zhdukur çdo dilemë dhe paqartësi se fjala e tij bie në kundërshtim me Sunnetin.

– Nuk lejohet që tu bëhet tekfir (të nxirren nga feja), apo tefsik (të konsiderohen si fasika) apo qoftë edhe të konsiderohen si mëkatarë dijetarët myslimanë për shkak të një Ixhtihadi të gabuar apo një interpretimi të pasaktë, sidomos në çështjet për të cilat ka mosmarrëveshje.

– Ehli Sunneh në marrëdhënie me njerëzit bëjnë dallim ndërmjet atij i cili e fsheh bidatin e tij dhe atij i cili e shfaq dhe e propagandon atë.

– Po ashtu bëjnë dallim ndërmjet bidatçinjve në radhët e myslimanëve sado qoftë bidati i tyre dhe ndërmjet atyre që dihet pa asnjë pikë dyshimi nga Islami se janë kafira siç janë: idhujtarët, çifutët të krishterët etj. Kjo gjë ka të bëjë vetëm me hukmin[17] (vendimin) që ju jepet atyre në përgjithësi në këtë botë, nga pamja e jashtme që ata paraqesin, megjithëse dihet që shumë prej bidatçinjëve në vetvete janë munafikë dhe kafira.

– Ata kryejnë detyrën e tyre që u takon në drejtim të bidatçinjve duke u bërë të qartë njerëzve gjendjen e tyre dhe duke i paralajmëruar që të ruhen nga ata dhe duke u treguar atyre rrugën e drejtë dhe të Sunnetit të cilën bidatçinjt e kanë gabuar. Ehli Sunneh i kundërvihet bidatit sipas rregullave të cilat ka vënë Sheriati

– Falen së bashku dhe me xhemat qofshin këto namaze ditore, xhumaje apo Bajrami mbas çdo Imami i cili nuk shfaq bidate apo shthurje. Ata nuk i kundërpërgjigjen bidatit me bidat.

– Nuk e lejojnë Namazin mbas një njeriu që shfaq bidate apo shthurje në rast se ekziston mundësia që të falen mbas dikujt tjetër. Por edhe në rast se kryhet atëherë ai namaz konsiderohet si i rregullt. Ai që falet mbas një njeriu të tillë e konsiderojnë si gjynahqarë, përveç në rasteve kur është i detyruar për të shmangur një të keqe më të madhe. Në rast se nuk gjendet njeri tjetër, por veçse si ai apo edhe më i keq atëherë lejohet që namazi të falet mbas këtij njeriu, dhe nuk lejohet që namazi me xhemat të lihet. Ai njeri i cili gjykohet si kafir atëherë nuk lejohet të falesh mbas tij. Nëse kryhet një falje e tillë atëherë ai namaz është i pasaktë (i pavlefshëm).

– Sektet e dala nga Sunneti janë të kërcënuara që të gjitha me zjarr, ky kërcënim i përfshin ata ashtu siç përfshin të gjithë ata që kërcënohen me ndëshkim, përveç atyre që në të vërtetë janë kafirë.[18]

– Sektet e dala jashtë Islamit pjesëtarët e tyre në përgjithësi konsiderohen si kafirë dhe trajtohen si murtedë (felënës).

– E gjithë kjo nuk e pengon Ehli Sunne-tin që ata të bëjnë dua për bidatçinjt, që ata të udhëzohen dhe Allahu t’i falë dhe mëshiroj, me përjashtim të atyre që diheshin se ishin munafikë dhe kafira.

– Ehli Sunneh gjithashtu ka një menhexh të plotë për edukimin dhe pastrimin e shpirtit, ndreqjen e zemrave dhe pastrimin e tyre. Nëpërmjet ndreqjes së zemrës rregullohet e gjithë veprimtaria e trupit nga faktorë të tillë si:

– Përkushtimi me sinqeritet në adhurimin e Allahut duke iu larguar shirkut dhe bidatit, gjëra të cilat e dobësojnë apo e fshijnë nga themelet Imanin.

– Njohja e Allahut nëpërmjet emrave të Tij të bukur dhe cilësive të Tij të larta. Studimi dhe kuptimi i tyre dhe të punuarit sipas mësimeve që nxirren prej tyre. Këto emra dhe cilësi ngjallin te shpirti i njeriut dashurinë, bindjen, nënshtrimin, frikën dhe madhërimin e Allahut.

– Bindja ndaj Allahut dhe ndaj të Dërguarit të Tij, duke kryer obligimet dhe nafilet (gjërat fakultative). Po ashtu i kushtojnë rëndësi dhikrit, këndimit të Kuranit, salavateve ndaj Profetit (salallahu alejhi ue selem) agjërimit, dhënies së zekatit, kryerjes së Haxhit e Umres dhe plot gjëra të tjera të cilat na i ka bërë obligim Zoti.

– Largimi nga haramet dhe dyshimet dhe qëndrimi larg gjërave të papëlqyera.

– Të qëndruarit larg murgërisë kristiane dhe të bërit haram të gjërave që Allahu i ka bërë hallall. Ashtu siç duhet qëndruar larg dëgjimit të muzikës dhe këngëve…etj.

– Të ecurit në rrugën drejt Zotit me frikë dhe me shpresë duke e adhuruar Atë me dashuri, frikë dhe shpresë.

-Një nga dallimet e tyre kryesore është edhe: Pajtimi në mendime dhe ngjashmëri në pozicionime, me gjithë largësinë kohore dhe gjeografike që mund t’i ndajë. Ky fryt është rezultat i njësimit të burimit nga i cili ata e marrin fenë.

– Mirësjellja, mëshira dhe edukata me mbarë njerëzit është një nga cilësitë e tyre. Ata udhëhiqen në marrëdhëniet me njeri-tjetrin apo me të tjerët nga Kurani, Sunneti dhe shembulli i të parëve tanë të mirë (selefve).

– Ehli Sunneh beson se feja është këshillë dhe merret nga Allahu, Libri i Tij, Profeti, prijësit e myslimanëve dhe mbarë besimtarët.

– Ehli Sunneh i kushton rëndësi halleve të myslimanëve dhe mundohen t’i ndihmojnë ata duke ju dhënë hakun që ju takon dhe duke mos i dëmtuar ata.

– Dashuria ndaj besimtarit për aq sa besim ai ka dhe armiqësia ndaj kafirit edhe nëse është njeriu më i afërm.

-Nuk konsiderohet si bidatçij apo ekstremist ai që shfaq një Ixhtihad për të shpjeguar bazat e akides së Ehli Sunneh Uel xhemah, përderisa ai nuk bie në kundërshtim me këtë Akide.

-Kushdo që ka besim të bindshëm te bazat e Ehli Sunneh uel Xhemah dhe punon sipas saj ai i përket Ehli Sunnetit edhe nëse bie në ndonjë gabim për të cilat ata që s’kthehen konsiderohen si bidatçinj.[19]

Allahu e di më së miri, Paqja dhe bekimi i Tij qofshin mbi Profetin tonë (salallahu alejhi ue selem)

Marrë nga libri Enciklopedia e thjeshtësuar e feve, medh’hebeve dhe fraksioneve të kohës

Vol.1 fq. 36-46. Botim i WAMY-it. Riad 1420.h

Përktheu: Justinian Topulli

---

[1] Hadithe Ahad sipas terminologjisë së shkencës së hadithit janë ato hadithe të cilat nuk kanë aq shumë rrugë transmetimi sa të mbërrijnë në gradën e hadithit Muteatir, autenciteti i të cilit për shkak të numrit të madh të transmetuesve është i padiskutueshëm.

[2] Keramatet janë ndodhi të jashtëzakonshme që mund tu ndodhin besimtarëve dhe janë në një shkallë më poshtë se mrekullitë (Muxhize) të cilat nuk shfaqen vetëm se nga Profetët.

[3] Suretu Shura: 11

[4] Ekziston një mospërputhje mendimesh mes Sahabeve rreth kësaj pike në e pa Profeti Allahun natën e Miraxhit apo jo. Mendimi më i pranueshëm dhe më i argumentuar që kuptohet edhe nga hadithet të çojnë në konkluzionin se Profeti nuk e ka parë Allahun atë natë. Allahu alem.

[5] Tagut konsiderohen të gjithë ata që adhurohen përveç Allahut apo që pretendojnë ndonjë nga cilësitë e Tij unike, si p.sh. dija e së fshehtës.

[6] Kufri i madh të nxjerr jashtë feje ndërsa i vogli jo por përbën gjynah të madh.

[7] Term ky që përdoret nga tarikatet sufije dhe që për ta nënkupton njohja apo arritja e së vërtetës nëpërmjet rrugëve të tjera që nuk gjenden në Sheriat.

[8] Aty ku është e mundshme kjo gjë.

[9] Pra se gabimi është gabim dhe duhet pranuar kushdo qoftë ai që e ka bërë atë.

[10] Ehli hali uel Akd janë njerëzit me autoritet dhe pushtet në mesin e myslimanëve si p.sh. dijetarët e mëdhenj. Allahu alem.

[11] Këtu bëhet fjalë për udhëheqës besimtarë mysliman dhe jo për pushtetarët laikë dhe ateistë.

[12] Qofshin rebelë apo opozitarë që kërkojnë të përmbysin pushtetin me dhunë.

[13] Këtu duhet sqaruar se termi selefi apo Xhemati i hadithit që përdoret në disa vende është brenda kufijve të ehli sunneh uel xhemah e të dala nga sheriati dhe kanë të njëjtin kuptim, kjo bëhet në disa raste për tu dalluar nga ata që pretendojnë pa të drejtë se janë prej Ehli Sunneh uel Xhemah. (shih për më tepër sqarim Hukmul Intima të Bekr Ebu Zejd)

[14] Ixhtihadi është opinion dhe mendimi i një dijetari për të cilin nuk ka argument të prerë nga ana e fesë.

[15] Këtu nuk bëhet fjalë për shumicën e Shiave që ekzistojnë sot por për ata Shia të cilët e shikonin Aliun si më të mirin e Sahabeve dhe se Kalifati më mirë i takonte atij para të tjerëve, por që nuk hedhin poshtë sahabet e tjerë dhe as nuk i konsiderojnë ata si kafira siç bëjnë shumica e shiave sot. Ky drejtim i shiave sot gjendet kryesisht në Jemen dhe njihen me emrin Zejdij, por që po vjen duke u zhdukur në favor të Ehli Sunnetit.

[16] Rafidhat janë sekt i shiave, por që sot ata përbëjnë pothuajse shumicën e tyre.

[17] Pra dallimi që bëhet ndërmjet tyre.

[18] Kjo s’do të thotë aspak që këta njerëz që nuk janë kafirë prej tyre do të hynë patjetër në zjarr, por ama frika ekziston përderisa ekziston kërcënimi. Por edhe nëse hyn ata nuk do qëndrojnë atje përjetë. Allahu e di më së miri seç do të bëjë me secilin prej tyre.

[19] Kjo duke vlerësuar se kanë gabuar pa e kuptuar dhe se nuk iu është bërë e qartë çështja.

DALLIMET E BESIMIT NDËRMJET SUNIVE DHE SHIITËVE

DALLIMET E BESIMIT NË MES SUNIVE DHE SHIITËVE

Me Emrin e Allahut të Gjithmëshirshmit Mëshirëbërësit

Të nderuar besimtarë, ju ndoshta do të pyesni se pse shërben kjo fletëpalosje? Pse duhet të njohim se kush janë shiitët? A nuk është Islami një fe e vetme dhe të gjithë muslimanët vëllezër, pavarësisht nga ndarjet sektare që ekzistojnë? Pyetjet tuaja janë më se normale, por pasi të shpjegojmë arsyet që na shtynë të marrim këtë hap, besoj se do të na jepni të drejtë.

Sektarizmi, armiku më i keq për muslimanët shqiptarë

Muslimanët shqiptarë tradicionalisht i përkasin Islamit sunit, që nga ardhja e Islamit në trojet shqiptare e deri më sot. Sunitët përbëjnë pjesën dërmuese të muslimanëve në të gjithë botën, mbi 80 % e tyre, dhe vetëm një pakicë u përkasin sekteve dhe rrymave jashtë sunizmit. Nga këto sekte në pakicë, sekti që ka numrin më të madh të pasuesve, që nuk i përkasin sunizmit, është shiizmi. Ky sekt ka një shtrirje të kufizuar gjeografike. Ai gjendet me shumicë në Iran, Irak dhe Liban, ndërsa me pakicë në disa prej vendeve arabe si edhe në Pakistan e Indi. Në mesin e shqiptarëve, tradicionalisht nuk ka ekzistuar ndonjëherë ndonjë traditë e mirëfilltë shiite dhe për rrjedhim, nuk do t’ia vlente të trajtoheshin tema për tolerancë ndërsektare, siç mund të thuhej për shembull për ndonjë vend tjetër, si Iraku a Libani. Sot në trojet shqiptare ka interesa të caktuara nga qarqe të ndryshme, që kërkojnë të ndryshojnë raportet shekullore të Islamit shqiptar. Në mes tyre janë edhe shiitët e ardhur nga Irani, të cilët nën emrin e fondacioneve të tilla si “Saadi Shirazi” apo “Fondacioni i Kuranit” etj, kërkojnë të shiitizojnë Islamin shqiptar dhe ta bëjnë atë një kopje të variantit revolucionar iranian. Ata, duke mos gjetur një traditë shiite mes shqiptarëve, janë duke u munduar të përdorin si platformë për propagandën e tyre edhe tarikatet sufiste shqiptare. Veç kësaj, duhet thënë se ata janë duke përfituar edhe nga papërgjegjshmëria e theksuar fetare që shfaqin edhe drejtues të Komunitetit Musliman, të cilët se kanë për gjë t’i hapin dyert e bashkëpunimit kësaj propagande të rezikshme jo vetëm për mbarëvajtjen fetare, por edhe për interesat tona kombëtare. Përhapja e sektit shiit në mesin e suninjve shqiptarë do të rezultonte me pasoja tepër të dëmshme në të ardhmen e afërt ose të largët për vetë Islamin shqiptar. Ne shqiptarët suninj duhet të jemi të ndërgjegjshëm për aktualitetin tonë dhe nuk duhet të heshtim para këtij realiteti të ri që shfaqet në formën e botimit të librave, simpoziumeve, gazetave dhe revistave, që bëjnë propagandë të hapur apo të fshehtë shiite. Për më tepër, shiitët po ribotojnë librat e hoxhallarëve shqiptarë të traditës sunite për t’u popullarizuar e faktorizuar në mjedisin shqiptar duke përdorur si pasaportë lejen publike të Komunitetit Musliman. Lejet publike për “përvetësimin” e trashëgimisë fetare sunite, ashtu si edhe lajmet se Komuniteti Musliman u ka dorëzuar organizatave iraniane administrimin e një shkolle fetare (medreseje) apo ndërtimin e disa xhamive, bien ndesh me pretendimet se Komuniteti Musliman interesohet për mbarëvajtjen dhe ruajtjen e Islamit tradicional dhe harmonisë fetare në vend, kur në fakt po ndihmojë rrënjosjen e strukturave të një sekti të huaj për traditën dhe të rezikshëm për harmoninë fetare, sekt që instrumentalizohet nga një shtet revolucionar dhe luftënxitës si Irani. Shpresojmë se drejtuesit e sotëm të Komunitetit Musliman do ta kuptojnë në kohën e duhur këtë rezik dhe do të jenë në lartësinë e detyrës që kanë marrë përsipër, për të ndërprerë sa më parë bashkëpunimin me organizatat iraniane, bashkëpunim që e kemi trashëgim nga vitet e turbullta të tranzicionit e për të cilin ata nuk janë përgjegjës.

Meqë shiitët e Iranit sot janë faktor në politikën botërore, interesi mbarëislam, sipas disave, e do që të bashkëpunohet me ta, mirëpo kjo nuk do të thotë që edhe ne si shqiptarë t’u hapim atyre dyert, madje edhe atë të mundësimit që suninjtë shqiptarë të konvertohen në shiitë! Ne shqiptarët duhet të jemi më realistë për fatet e Islamit tonë lokal, dhe nuk duhet të na duket vetja se kemi ndonjë rol në arenën ndërkombëtare, e për rrjedhim u dashka të përfshihemi në ato lëvizje dhe ide që kërkojnë bashkime shiite-sunite! Të tillë ‘internacionalizma’ vetëm se do të favorizonin kushtet për shtimin numerik të shiitëve mes shqiptarëve dhe për rrjedhojë, mbas njëfarë kohe relativisht të gjatë apo të shkurtër, do të shikonim se si mes nesh do të rritej një minorancë e konsiderueshme shiitësh, të cilët sado vëllazërorë që të jenë, do të krijonin probleme të natyrës përçarëse mes muslimanëve shqiptarë, përçarje, e cila do të na sillte të tilla probleme të cilat askush nga ne nuk i dëshiron. A nuk na mjaftojnë problemet e shumta që ne kemi, por duhet t’u hapim derën edhe halleve të tjera në të ardhmen?! Armiqtë e Islamit të trojeve shqiptare janë të shumtë dhe nuk do të lënë rast që t’u ikë nga dora, me qëllim që të na dëmtojnë në çdo kohë, e të gjithë e dimë sesa lehtë shfrytëzohet arma e sektarizmit dhe për këtë kemi shembull të gjallë Irakun.

Bashkësitë islame shqiptare ashtu si edhe mjaft individë me zë në mes suninjve shqiptarë, janë të vetëdijshëm për dallimet serioze mes suninjve dhe shiitëve, por e keqja është se ata mendojnë se edhe muslimanët e thjeshtë janë të imunizuar dhe të ndërgjegjshëm për këto ndasi dhe ndoshta mendojnë se ata nuk do të bien pre e propagandës shiite! Gabimi i tyre është i dyfishtë: nga njëri krah ata nuk luajnë një rol aktiv në mbrojtjen e doktrinës sunite, kundrejt asaj shiite, dhe në krahun, tjetër me heshtjen e tyre, ndonjëherë edhe me deklarimet dhe qëndrimet e tyre, luajnë rolin e pro-shiizmit pasiv. Kjo duket qartë në bashkëpunimin që Bashkësia Islame Shqiptare kryen p.sh. me “Fondacionin e Kuranit”, një fondacion shiit ky, i financuar nga Irani, një shtet i cili jo vetëm në aspektin fetar vazhdon traditën e tij hershme të asimilimit të suninjve, por edhe në aspektin politik është kundërshtar indirekt i interesave kombëtare shqiptare.

Historia e afërt e vendeve të tilla si Iraku apo Libani, tregon mjaft qartë se si po shkatërron këto vende ndasia sektare mes sunive dhe shiitëve. Ndaj, ne duhet të jemi më të vetëdijshëm për rreziqet që na kanosen si muslimanë shqiptarë, jo vetëm në të ardhmen e afërt, por edhe në atë të largët. Ruajtja e unitetit doktrinar për ne muslimanët shqiptarë, është jetike.

Çfarë besojnë shiitët ndryshe nga suninjtë?

Shiitët janë një sekt që pretendojnë se Aliu (Allahu qoftë i kënaqur me të), kushëriri i Profetit (paqja e Allahut qoftë mbi të), dhëndri i tij, një nga muslimanët e parë dhe një nga miqtë e tij më të afërt, është i vetmi që gëzonte të drejtën për të trashëguar udhëheqjen politike dhe fetare të muslimanëve, ose siç njihet ndryshe, Kalifatin. Për këtë arsye, për shiitët Ebu Bekri, Umeri dhe Othmani (Allahu qoftë i kënaqur me ta) janë grabitës dhe uzurpatorë të kësaj pozite![1] Madje shumë prej tyre kanë shkuar deri atje sa t’i konsiderojnë ata dhe të gjithë muslimanët që ua njohin këtë pozitë historike, si jomuslimanë![2] Shiitët e kanë shndërruar Kalifatin fetar apo ndryshe Imametin (prijësinë fetare) si një nga çështjet themelore të besimit. Sipas tyre, Profeti (paqja e Allahut qoftë mbi të) ka caktuar me urdhër të Allahut që Aliu dhe dymbëdhjetë pasardhës të tij do të jenë Imamë për muslimanët, për t’i udhëzuar ata në rrugë të drejtë.[3] Çuditërisht, përveç Aliut dhe djalit të tij Hasanit, asnjë nga pasardhësit e tjerë, të cilët ata i konsiderojnë si imamë, nuk kanë pasur postin e Kalifit! Për këtë edhe shiitët janë detyruar të pohojnë se ata ngelen prijës pavarësisht se nuk morën pushtet politik, ndonëse vetëm atyre u takonte! Ata besojnë se i dymbëdhjeti prej këtyre imamëve, i cili sipas disa burimeve shiite as që ka lindur fare, është futur në një qilar në Samura (në Irak) që në moshë të vogël dhe prej aty është zhdukur dhe jeton edhe sot e kësaj dite, mbas qindra vjetësh, i fshehur për të dalë një ditë dhe për të marrë frenat e Kalifatit në dorë![4] Shiitët, ndryshe nga suninjtë, besojnë se këta imamë janë të pagabueshëm, si Profeti (paqja qoftë mbi të) dhe si engjëjt.[5] Shiitët besojnë se imamët e tyre kanë grada më të larta se engjëjt dhe Profetët.[6] Ata shkojnë deri atje sa t’u luten këtyre njerëzve dhe të besojnë se ata janë ndërmjetës në mes njerëzve dhe Allahut.[7] Ky është shirk (t’i bësh Zotit ortak në adhurim) dhe Allahu e ka ndaluar rreptësisht këtë gjë, Ai thotë: “Vërtet, Allahu nuk fal që të adhurohet dikush apo diçka tjetër veç Atij, por gjynahet e tjera më të vogla ia fal kujt të dojë. Kushdo që i bën shok Allahut (në adhurim), ka bërë gjynah të tmerrshëm.”[8]

Ky sekt, një pjesë të madhe të veprimtarisë fetare të tij, ia kushton lavdërimit të këtyre njerëzve, varreve të tyre, që i konsideron si vende të shenjta, vajtimit për vdekjet e tyre dhe mallkimit të atyre që ata i konsiderojnë si kundërshtarë fetarë të këtyre imamëve.[9] Por ekstremiteti i ithtarëve të këtij sekti nuk ndalet me kaq. Ata për çdo vit në ditën e Ashures përkujtojnë vrasjen e nipit të Profetit, Husejnit, me rituale gjakatare duke masakruar veten tyre, madje edhe fëmijët e vegjël, me zinxhirë e kama, si hidhërim për vdekjen e tij! Dhe skena të tilla makabër, shfaqen çdo vit nëpër televizionet e botës, sa herë që vjen dita e Ashures! Një ritual i tillë jo vetëm që nuk gjen aspak mbështetje në fenë tonë, por një mynxyrë e tillë është kategorikisht e ndaluar dhe tërësisht e dënueshme.[10]

Një tjetër dallim shumë i rëndësishëm në mes shumicës së muslimanëve dhe shiitëve është edhe besimi në ruajtjen e Kur’anit. Në librat bazë të besimit shiitë si dhe në disa dhjetëra thënie të dijetarëve të tyre të hershëm, konstatohet se shiitët nuk besojnë se Kur’ani është ruajtur ashtu siç na e ka lënë Profeti, por ai është ndryshuar nga shokët e Profetit dhe nga të tjerët më pas! Për këtë ata japin edhe shembuj të shumtë![11] Këtë doktrinë ata e kanë ruajtur për shekuj me radhë, siç dëshmojnë edhe librat shiitëve dhe suninjve së bashku, por sot mohojnë që një gjë të tillë të ketë qenë besimi i tyre! Ndaj nuk është shumë e qartë nëse këtë ata e bëjnë për të mos u konfrontuar me pjesën tjetër të muslimanëve apo vërtetë e kanë braktisur këtë besim të pasaktë. Gjithsesi deklarimet dhe aktivitetet e tyre që pasqyrojnë të kundërtën e këtij besimi të trashëguar të tyre, duhen parë me dyshim, për vetë faktin se një nga pikat e besimit të tyre është edhe fshehja e doktrinës shiite apo e pjesëve të saj karshi atyre që nuk janë shiitë, kjo jo vetëm kur rrezikohen, por edhe për qëllime propagandistike.[12]

Veç këtyre dallimeve doktrinale, shiitët dallojnë me shumicën e muslimanëve edhe në një pjesë të praktikave fetare, si në thirrjen e ezanit, marrjen e abdesit, faljen e namazit etj.[13] Po ashtu edhe në disa çështje sociale, siç është lejimi që ata i bëjnë martesës së përkohshme, gjë që ka shkaktuar probleme sociale me fëmijët që lindin nga këto “martesa”, në vendet shiite ku është e përhapur më së shumti kjo praktikë.[14]

Këto janë disa prej dallimeve kryesore në mes shumicës së muslimanëve dhe shiitëve, ku për çdo njërën prej tyre kemi përmendur burime nga literatura e tyre, disa prej tyre edhe në shqip.[15]

Duhet të theksojmë se vërtetësia e doktrinës sunite mbështet tërësisht në Librin e Zotit, Kuranin, si dhe në traditën autentike që muslimanët kanë trashëguar nga Profeti i Zotit, traditë kjo e ruajtur me fanatizëm në mënyrë të pandërprerë për katërmbëdhjetë shekuj me radhë. Është pikërisht kjo traditë që shprehet në mënyrë të qartë se e vërteta e Islamit do të mbetet gjithmonë brenda grupimit të maxhorancës së muslimanëve.[16] Kjo maxhorancë, përherë dhe kahmoti u përket muslimanëve suninj!

E lusim Zotin t’i udhëzojë të gjithë muslimanët!

---

[1] “Bihar el-enuar” te komenti i ajetit 25, Sure El-Enfal, po ashtu v.101 fq. 107. etj. (arab). Për shiitët është i njohur mallkimi dhe sharja që ata i bëjnë në veçanti Ebu Bekrit dhe Umerit si për shembull në atë që quhet “Duaja ndaj dy idhujve të kurejshëve” ku nënkuptojnë këta dy sahabe! (shih “Nefehat el-lahut” e Kereki, “Fi miraatul ukul” 4/356 e Mexhlisit…etj). Gjithashtu edhe libri “Shtegu i elokuencës”, që padrejtësisht i atribuohet Aliut, përmban akuza të pavërteta ndaj shokëve të tjerë të Profetit!

[2] “Tefsir el-kumij” te komenti i ajetit 40, Sure El-araf, Hashijetu el-amili ala bejdaui, te komenti i ajetit 74 Sure Et-teube, Elenuar en-numanije vol. 2 fq. 278 etj.

[3] Shih “Ç’është Islamizmi” i Ajetullah Imam Es-sejid Muhamed El-Shirazi fq. 35. Libër shiit i përkthyer nga Vullnet Merja, drejtues në “Fondacionin e Kuranit” dhe themeluesi i shoqatës shiite “Fllad”.

[4] “Ç’është Islamizmi” fq.38. kjo doktrinë është kaq e përhapur në mes shiitëve, sa që janë shkruar shumë libra që flasin për këtë imam të humbur, si “El-gijbetu” (mungesa) e En-numanit, “El-gijbetu” e Et-tusit etj.

[5] “Ç’është Islamizmi” fq.27, fq.36.

[6] ‘El-hukumetu El-islamijetu’ i Homejnit fq. 93 botimi i dytë

[7] ‘Misbahul hidaje ilet hilafeti uel uilaje’ në fq. 145

[8] Sure En-nisa: 48.

[9] “Ç’është Islamizmi” fq. 93-97, 109, “Masakra e Kerbelasë” fq.59-63, etj.

[10] Shih sure El-bekare: 195, El-maide:6, El-haxh:78., hadithin 32 tek “Dyzet hadithet e Neveviut”.

[11] Ja disa referenca shiite për këtë: El-kulejni në librin ‘Usul min El-kafi’ v. i parë fq: 412-414, 416, 417, 418, 421-424, 429, 432-434 botimi i katërt v. 1392 h/1972 e.s), Elmufid në ‘Euail el-mekalat’ (fq. 13, 54 botimi i dytë 1379h/1959e.s.) si dhe në librin ‘El-ihtisas’ (fq. 123 botim mektebetu besireti Kum pa datë botimi), El-kumi në komentin e tij të Kuranit në hyrje (fq. 10) dhe vende të tjera (shih volumi i parë faqe: 29, 48, 58, 79, 100, 109, 110, 136, 141, 142, 196, etj. volumi i dytë faqe: 35,111,125. botim dytë Kum 1968 e.s), El-kashani në komentin e tij të Kuranit ‘Es-safi’ në hyrjen e gjashtë (fq. 24-37) si dhe shumë ajete të ndryshuara sipas tij (shih volumi i parë faqe: 96, 114, 118, 182, 183, 202, 257, etj. botim Kitabfrushi islamijetu, Iran, pa datë botimi), El-bahrani autori i komentit ‘El-burhan’ (shih volumi i parë faqe: 50, 102, 104, 125, 129, 130, 140, 170, 208, 231, etj. botimi i dytë Iran), Et-tabersi në librin ‘El-ihtixhaxh’ (volumi i parë fq. 223-228, botim fondacioni en-nu’man Bejrut pa datë botimi), El-xhezairi në librin ‘El-enuar en-numa’nije’ (vol i parë fq. 97, dhe i dytë fq. 357, botim 1378 h./1958e.s. Tibriz), El-mexhlisi në librin ‘Tedhkiretu el-eimetu’ (fq. 9), në librin ‘hajat el-kulub’ (vol. 2 fq.681) dhe në librin ‘Mir’atu el-ukul’ (vol. 12 fq. 525 botim 1400h./1980e.s. Iran) në këtë libër ai madje është i mendimit se transmetimet që flasin për deformimin e Kuranit janë kaq të shumta, dhe se mohimi tyre do të thotë të mohosh edhe transmetimet e imametit, që për shiat është thelbi i Islamit! Mirza Husejn En-nuri Et-tabersi në librin e tij të famëkeq ‘Fasl el-khitab fi ithbat tahrif kitab rabi el-erbab’ Libër në të cilin autori i tij ka mbledhur me qindra thënie nga dijetarët shiitë dhe muxhtehidët e tyre nëpër shekuj se Kurani është ndryshuar, libër që u botua në Iran në vitin 1298 h./1881e.s, i cili duke qenë se është pak a shumë i vonshëm, vetëm një shekull e ca më parë, kohë kur shiitët ishin të mendimit se një gjë e tillë duhet mohuar për ta, ashtu siç bëjnë edhe sot, shkaktoi një zhurmë të madhe në mes vetë shiitëve, disa prej të cilëve e kundërshtuan. Por autori në fjalë jo vetëm që nuk hoqi dorë por vetë dy vjet para se të vdiste nxori një libër tjetër me titullin ‘Redu badu eh-shubuhat an ‘Fasl el-khitab fi ithbat tahrif kitab rabi el-erbab’ ku mbron qëndrimin e tij në librin e parë. Madje edhe ky si El-mexhlisi është i mendimit se transmetimet që flasin për deformimin e Kuranit janë të shumta dhe se mohimi i tyre do të thotë të mohosh edhe transmetimet e imametit, gjë që shiitët nuk mund ta bëjnë.

[12] El-kulejni në “El-kafi” një kapitull i tërë për fshehjen e besimit (tekijes) “Kapitulli i Tekijes”, Komejni në “Keshf El-esrar” fq.129…etj.

[13] Në ezan ata shtojnë shprehjen se “Aliu është miku i Allahut” dhe “ejani në punë të mira” një risi (bidat) që nuk i përket traditës profetike. Gjatë abdesit nuk i lajnë këmbët (edhe nëse janë të zbathura), por vetëm i prekin me dorë të lagur, si kokën, ndërsa mes’hin mbi meste ose çorape nuk e lejojnë. Në namaz ata preferojnë të bien mbi sexhde mbi një copë baltë të pjekur nga dheu i Qerbelasë, nuk japin selam, por rrahin me duar kofshët…si dhe shumë bidate të tjera.

[14] Nuk ka ndonjë kohëzgjatje të caktuar të kësaj “martese” te shiitët, ajo mund të jetë edhe një ditë apo një orë! Në këtë “martesë” obligim financiar karshi “bashkëshortes” është reduktuar. Shih. El-furu të Kulejni si dhe çdo libër tjetër ku trajtohen çështjet e fik’hut.

[15] Për informacione më të hollësishme mund të vizitoni forumin http://groups.yahoo.com/group/alb-muslimstudents.

[16] Shih “Sunen Ibn Maxha” nr.3992, “Suenen Ebu Daud” nr.4596, “Xhamiatu Et-tirmidhi” nr.2640, “Sunen En-nesai” etj. Po ashtu për thënie të tjera të Profetit që mbështesin këtë doktrinë “Sahih Buhari” nr. 6881, “Sahih Muslim” nr. 1921, etj.

J.Topulli

Muauija, sahabët dhe munafikët…

Bismilahi Rrahmani Rrahim

Muauija, sahabët dhe munafikët…

Motivi i këtij postimi bëhet jo për shkak të zgjatjes së debatit, ndaj pyetjeve provokative që u bën këtu, por se më e rëndë se provokimi është mos kthimi i përgjigjes ndaj dilemave dhe dyshimeve që hidhen në besimin e njerëzve dhe kur nuk trajtohen ato do të gjejnë ndonjë tokë ku do të hedhin farën e tyre të keqe…

Vura re se pati një kontestim për postimin tim rreth Muauijes, por që nuk e di pse nuk doli në listë?! Ndoshta kontestimi ishte për çështjen nëse ishte Muauija shkrues i uahjit apo jo? Aty unë nuk u zgjata në këtë pikë, por citova vetëm imam Ahmedin, pasi thelbi i postimit nuk ishin hollësitë. Por që të mos ketë akoma dyshime, se vërtetë Muauija ishte shkrues i Uajhit, këtu po citoj edhe disa dijetarë të tjerë. Ibn Kethiri në “Bidaje ue nihaje” (8/23) për të shprehet:

“Muauije ibn Ebi Sufjan, radijallahu anhu, është Muauije i biri i Ebu Sufjanit, Sahr ibn Umeje ibn Abdushems ibn Menaf ibn Kusij, Ebu Abdurrahman el-kurejshi el-umeui, daja i besimtarëve dhe shkruesi i shpalljes (uahjit) së Zotit të botëve. Është bërë mysliman ai, i ati dhe nëna e tij, Hind e bija e Utbes ibn Rebia ibn Anbdushems ditën e çlirimit të Mekës. Transmetohet nga Muauije se ai ka thënë: Jam bërë mysliman ditën e umres kada (që bërë Profeti), por e fsheha islamin tim nga im at deri në ditën e çlirimit.” I ati i tij ishte prej elitës kurejshe në kohën e injorancës dhe pas betejës së Bedrit paria e kurejshëve shkon në duart e tij, ai u bë prijësi i luftërave në krahun matanë. Ishte prijës që i bindeshin dhe kishte pasuri të madhe, kur u bë mysliman tha:

“O i Dërguari i Allahut më urdhëro që t’i luftoj jobesimtarët ashtu siç më parë luftoja muslimanët. Dhe ai tha: “Po.” Ebu Sufjani i tha: Dhe Muauijen ta bësh shkrues pranë teje. Dhe Profeti i tha: “Po.” Pastaj kërkoi ta martonte me një nga vajzat e tij…

Qëllimi këtu është të tregojmë se Muauija shkruante uahjin për të Dërguarin e Allahut (salallahu alejhi ue selem) bashkë me shkruesit e tjerë të uahjit, Allahu qoftë i kënaqur prej tyre.”

Po ashtu edhe hafidh El-iraki ka renditur dyzet e dy vetë që kanë pasur rastin të shkruajnë uahjin për Profetin dhe ndër ta katër kalifët e parë, Zejd ibn Thabitin, Ubej ibn Kabin dhe Muauije ibn Ebu Sufjanin…[1]

Po ashtu El-bejheki në librin e tij “Delailu Nubueti” (6/480) përmend një transmetim të njohur nga Ibn Abasi ku ndër të tjera ai shton se Muaija ishte shkrues i uahjit. Të njëjtin transmetim e përmend edhe Dhehebiu në “Sijer alam en-nubela” (3/123), për të treguar po të njëjtën gjë. Ndërkohë që ka prej dijetarëve, si El-medaini, i cili thotë se Zejd ibn Thabit shkruante uahjin dhe Muaija shkruante për Profetin (salallahu alejhi ue selem) letrat ndërmjet tij dhe arabëve.[2] Megjithatë kjo nuk e përjashton mundësinë që ai të ketë shkruar uahjin, pasi Profeti nuk i kishte punët e shkruesve të ndarë me thikë. Shih për shembull Aliun (radijallahu anhu) që konsiderohet një nga shkruesit e uahjit, por njëkohësisht ishte edhe ai që shkroi marrëveshjen e Hudejbijes me kurejshët. Kështu që nëse të gjithë këta dijetarë si imam Ahmedi, Ibn Kethiri, Iraki etj kanë gabuar kur kanë thënë se ai ka shkuar uahjin atëherë edhe unë po gaboj…

Por ta zëmë për një moment se Muauijes nuk i ka rënë rasti për asnjë moment gjatë dy vjetëve të fundit të jetës së Profetit të shkruaj ndonjë ajet nga Kurani, po a nuk mjafton që ai ishte shkrues i Profetit?! Njerëz të dyshimtë apo munafik, siç larg e larg të lë përshtypjen ndonjëri këtu në listë, do të pranonte Profeti i Zotit që të shkruanin për të?! Si do t’ua kishte besën njerëzve të tillë, kur e dinte shumë mirë se kush ishin munafikët dhe cilët ishin ata?!

Këtu do të citoj Dhehebiun se çfarë ai thotë në librin e tij të biografive “Sijer alamu nubela” (3/159) për Muauijen:

“Muauije është prej mbretërve më të mirë të cilët drejtësinë e kanë pasur më të madhe sesa padrejtësinë, por ai nuk është i pafajshëm nga fajet dhe Allahu e faltë atë.”

Shikoni qëndrimin e mesëm të Dhehebiut, e quajti mbret dhe jo kalif ndonëse disa faqe më parë, kur fillon të tregoj gjeanologjinë e tij, e quan prijës i besimtarëve (ashtu siç i emërtonin të gjithë kalifët pas Umerit) dhe këtë ai e bën për ta dalluar nga katër të parët.[3] Por gjithashtu ai e quajti nga mbretërit më të mirë, ashtu siç pranoi se edhe ai ka kusuret e tij, por në fund e mbyllim me një lutje për të.

Tani unë nuk e kuptoj këta që provokojnë këtu në listë duan medoemos ta na e bëjnë Muauije munafik, pra kafir, sepse munafikët janë jomyslimanë që shtiren si muslimanë?! Nëse ka që mendojnë kështu le ta thonë troç, të kenë aq burrëri për t’i thënë gjerat hapur dhe të mos sillen me diplomaci. Le të dëshmojnë këtu se ai ishte munafik dhe nesër kur të dalin para Allahut le t’i japin përgjigje Atij për këtë dëshmi…!

Në këtë forum, që çuditërisht gjen njerëz që të kritikojnë kur cenon vëllazërinë utopike sunij-shia dhe heshtin kur flitet keq për sahabet, u tha se Allahu ka përmendur në suren El-xhuma një ngjarje që tregon se sahabët e lanë Profetin në këmbë duke folur dhe shkuan pas një karvani që erdhi në Medine… Ashtu siç përmend se ka sure dhe ajete që u kushtohen mynafikëve… E kush atëherë qenkan këta që e lanë Profetin në këmbë dhe rendën pas dynjasë apo edhe këta munafikë, veç njerëz në radhët e sahabeve…?!

Që në fillim, që kur nisën këto postime u kuptua se me ato tre pyetjet e famshme, që në të vërtetë nuk donin përgjigje, u bënë për të shkaktuar fitne, ndaj dhe këtu vazhdon ti hidhet benzinë zjarrit dhe për këtë mjafton vetëm disa pika, ndërkohë që duhet gjithë ai ujë për ta shuar…

Ajo që më shtyn tu jap përgjigje këtyre dilemave që ngrihen këtu shpesh herë nuk janë vetëm personat që i hedhin, ndonëse e dëshiroj që ata të sqarohen për gjëra të tilla, por ajo që më motivon më tepër janë një shumicë e heshtur, ndaj të cilëve unë ndjej përgjegjësi, sepse mosformimi i tyre fetar i bën ata të prekshëm nga të tilla shashka që hidhen vend e pa vend, duke harruar se çfarë efektesh negative kanë të tilla tema këtu ku jemi ne.

Fjalë të tilla si këto këtu :

” Nëse jam i dobët “për të hedhur një fije injorimi mbi kontributin e sahabeve në

zemrat e dashamirësve të sunetit, siç shkruani, atëherë të dobëtin e ke për detyrë t’a bëni të fortë, me “argumente të forta”…”

që u hodhën këtu në listë, janë një sfidë e vërtetë dhe një pikëpyetje e madhe për të gjithë ata besimtarë të rinj, që shohin se nuk ka përgjigje për të tilla tymnaja. Dilemave të tilla që shkaktojnë fitne dhe formësojnë në zemrën e besimtarëve bindje të gabuara nuk mund ti lësh pa përgjigje, nëse vërtetë doni që të mos hapen këto tema tepër të rrezikshme për besimin e njerëzve dhe të merremi me probleme të tjera atëherë moderatorëve të listës dhe Olsit në radhë të parë, i duhet t’i bllokojnë dhe ai mos të rrijë të më kërkoj gjithë kohën që të merrem me kaurit, por t’i ndal këto postime, nëse nuk do që të më hap punë me orë të tëra, për të sqaruar njerëzit dhe për të shuar zjarrin që e ka vetë në dorë t’ia fikë fitilin…

Kjo është puna ime parësore, tu mësoj njerëzve fenë dhe tua mbaj atë të pastër, para se të merrem me të tjerët që na bien në qafë… Të sabotosh radhët brenda muslimanëve me këto postime, që lihen, dhe të kërkosh pastaj të bëhemi njësh kundra qafirëve kjo është metodologjia e dështuar, rrumpallë, që ndjek administratori i listës…!

Por vazhdojmë me sqarimin:

Së pari askush prej nesh si sunij që jemi nuk besojmë se ka njeri të pagabueshëm përveç Profetëve të Zotit, sipas natyrës që u përket atyre, kushdo qofshin këta, që nga Ebu Bekri e deri tek sahabi më i fundit. Kjo është akidja, besimi, imani dhe doktrina jonë. Dhe për këtë mund të konsultoni çdo lloj literature të mirëfilltë sunite ku flitet për këtë çështje.

Së dyti, sahabet në përgjithësi ishin njerëzit më të mirë të këtij umeti dhe nëse ka njeri që e vë në dyshim këtë, atëherë unë e them me plot gojën se ai nuk është sunij ose duhet të mësoj, sepse është i paditur. Këtë mirësi të tyre e dëshmojnë ajete të ndryshme Kur’anore dhe hadithe Profetike, që po t’i përmend të gjitha bashkë me komentet që kanë dhënë dijetarët islam, i thonë të shkruash një libër të tërë me disa volume, por shkurtazi nuk mund të lë pa përmendur diçka.

Zoti thotë:

“Sa u përket besimtarëve të parë, prej muhaxhirëve dhe ensarëve, Allahu është i kënaqur me ata dhe me të gjithë të tjerët që i pasuan me vendosmëri e përkushtim në besim; edhe ata janë të kënaqur me Atë. Allahu për ta ka përgatitur kopshte nëpër të cilat rrjedhin lumenj dhe ku do të jetojnë përgjithmonë. Kjo është fitorja madhështore!”[4]

“ Allahu është i kënaqur me ata besimtarë, kur t’u betuan për besnikëri nën hijen e pemës. Ai e dinte se ç’kishte në zemrat e tyre, prandaj u dha atyre qetësi dhe i shpërbleu me një fitore të afërt^“[5]

Nuk e di kur çojnë nëpër mend ajetet e munafikëve, po këto ajete ku i lënë. Ndërkohë që këto ajete siç e shikoni janë gjithëpërfshirëse?!

Unë e kam të qartë se ata që përmendin këtu munafikët dhe i quajnë ata sahabë, kanë për qëllim vetëm disa prej tyre dhe jo të gjithë, por ama forma e artikulimit ishte e pa pranueshme: “Kush ishin ata që e lënë në këmbë Muhammedin (a.s.), ditën e xhuma, në xhami…?”

Çfarë do të thuash more zotëri me këtë, që ata ishin sahabë?!

Po sahab ishin ata që e lanë Profetin në këmbë dhe Allahu i kritikoi me atë ajet që i zbriti, dhe siç përmend Tabariu në disa transmetime të tij numri i atyre që ngelën ishte dymbëdhjetë. Atëherë meqë ata u ngritën, sepse siç tregojnë disa transmetime në Medine në atë periudhë kishte pllakosur uria dhe shtrenjtësia, atëherë qenkan munafikë dhe vetëm dymbëdhjetë të tjerët që nuk u ngritën nuk ishin munafikë?! Allahu na ruajt nga arsyetime të tilla! Kaq i vogël qenka numri i sahabëve, 12? Kështu besojnë shiitët në fakt…!

Po vallë harroni se si sahabet u bën njerëzit më të mirë të këtij umeti, a nuk u edukuan ata nga vetë Profeti? A nuk bënin ata gabime, nganjëherë edhe të rënda dhe Allahu dhe Profeti i edukonin? A nuk kishte prej tyre që tentuan të spiunojnë te kurejshët para çlirimit të Mekës dhe Profeti atë sahab nuk e quajti munafik, por i përmendi të mirën që kishte bërë dhe kjo qe se ai ishte një nga ata treqind burra që mori pjesë në betejën e Bedrit dhe për këtë ai e fali atë!

A nuk ishte ai sahabi që vazhdimisht pinte pije dehëse dhe atë e dënonin për këtë dhe Profeti tha për të, duke e mbrojtur nga mallkimet që i bënë: “Mos e mallko atë se ai e do Allahun dhe të Dërguarin e tij!”

Sahabë ishin ata që u ngritën në Medine ditën e xhuma dhe e lanë në këmbë Profetin dhe shkuan mbas diçkaje të dynjasë për momentin, sepse ishin njerëz dhe kishin dobësi si të gjithë njerëzit, por ishin po këta njerëz për të cilët Allahu u shpreh më sipër, kur i dhanë besën Profetit tek pema, se ishte i kënaqur prej tyre dhe sipas transmetimeve ata ishin rreth 1500 dhe jo një e dy apo 10 e 12! Allahu kënaqet prej munafikëve?!

Ndërsa për ne nuk kanë zbritur ajete të tilla dhe as nuk për të zbritur… Ata u bënë njerëzit më të mirë nëpërmjet edukimit, gabonin dhe mësonin, ishin të dobët si krijesa njerëzore dhe të fortë njëkohësisht, fortësi që nuk ka për tu përsëritur më në historinë e njerëzimit.

Po sahabe ishin edhe ata që për një moment e lanë fushën e betejës në Uhud, njerëz ishin ata dhe jo jashtëtokësorë…

Nuk e di se çfarë do të kishim bërë ne po të kishim qenë në vend të tyre…

O Zot el-hamdulilah që na ke bërë muslimanë dhe na vdis të tillë dhe që nuk na ke sprovuar siç i sprovove ata!

Dhe Zoti thotë suren Al-imran 152: “Vërtet Allahu e plotësoi premtimin e vet, kur ju me vullnetin e Tij e thyet armikun. Por, kur ju u frikësuat, u grindët midis jush dhe kundërshtuat (Profetin a.s.), pasi Ai ju tregoi atë që pëlqenit^, (Allahu e tërhoqi ndihmën e Vet). Disa nga ju dëshirojnë këtë botë, ndërsa të tjerë nga ju dëshirojnë botën tjetër. Pastaj Ai, për t’ju provuar, bëri që të zmbrapseni para armikut dhe pastaj, sigurisht që jua fali atë gabim. Allahu ka mirësi të madhe për besimtarët.“

E pra Allahu i fali ata, madje mes tyre ka pas edhe një nga katër kalifët e drejtë, por Zoti ishte dhe është i Mëshirshëm dhe na mëson ne se nuk jemi njerëz të përkryer dhe se njerëzit e arrijnë perfeksionin nëpërmjet edukimit, dhe edukimi zhvillohet me njerëz që bëjnë gabime. Kush pretendon se ka njerëz të pagabueshëm veç Profetëve, siç besojnë shiat për imamët e tyre, le të bëhet me ta dhe ta shpall haptazi se është i tillë, nëse akoma e mban të fshehtë, ose të na shpalos si burrat doktrinën e tij për këtë…

Është kollaj të flasësh sot, kur je lindur në Islam dhe e ke trashëguar atë prej shekujsh dhe nuk ke ndjerë sprovën e rëndë e të qenit një grusht njerëzish, në vendet më të izoluara të botës, e të besosh se po jeton me Profetin e fundit të botës, feja e të cilit do ta sundojë atë! Vëreni veten pak në një situatë tillë dhe mos flisni nga pozitat e sotme për të mos nxjerrë “xhevahire” si këto që po na shohin sytë këtu!

Por përgjigjen më të mirë për këta njerëz e jep Hudhejfja, sahabi i vetëm, të cilit Profeti i tregoi emrat e munafikëve.

Imam Muslimi në librin e tij të haditheve tregon se një njeri prej tabiinëve tha në prezencë të Hudhejfes:

“Sikur unë ta kisha arritur të Dërguarin e Allahut (salallahu alejhi ue selem) do të kisha luftuar krahas tij dhe do të kisha bërë heroizëm. Dhe Hudhejfe i tha: Ti do ta kishe bërë këtë?!”

Dhe imam Neueuiu duke komentuar këtë hadith thotë se Hudhejfja kuptoi prej këtij njeriu se ai donte të thoshte se do të kishte sakrifikuar më shumë sesa sahabet nëse do të kishte qenë me Profetin. Dhe Hudhejfe për t’i treguar se nuk kishte për të bërë më tepër i përgjigjet:

“Po të na kishe parë ne me të Dërguarin e Allahut (salallahu alejhi ue selem) natën e (betejës) së Ahzabëve kur ne na kapi një erë shumë e ftohtë dhe i Dërguari i Allahut tha: A ka njeri që të më sjell lajme për ata njerëz, Allahu e vendostë pranë meje Ditën e Kiametit?” Ne heshtëm dhe asnjëri prej nesh nuk iu përgjigj- thotë Hudhejfe. Dhe ai përsëri tha: “A ka njeri që të më sjell lajme për ata njerëz, Allahu e vendostë pranë meje Ditën e Kiametit?” Ne heshtëm dhe asnjëri prej nesh nuk iu përgjigj, atëherë ai përsëri tha: “A ka njeri që të më sjell lajme për ata njerëz, Allahu e vendostë pranë meje Ditën e Kiametit?” Ne heshtëm dhe asnjëri prej nesh nuk iu përgjigj, atëherë ai më tha mua: “Çohu o Hudhejfe dhe na sill lajme nga ata njerëz!” Nuk kisha çfarë të bëja pasi thirri emrin tim që të çohesha… dhe më pas Hudhejfe tregon sesi ai kreu këtë mision me sukses.

Tani le të ndalemi pak këtu dhe të pyesim veten a ishte mes tyre Ebu Bekri, Umeri po Aliu dhe Uthmani? Po sahabet e tjerë? Pse asnjëri prej sahabeve nuk u çua?! Tre herë Profeti bëri një kërkesë të cilën e shoqëroi me një motivim shumë të madh, por nuk mori përgjigje, ndaj dhe u detyrua ta urdhëroj njërin prej tyre!

Po vallahi, nëse ka njerëz të cekët akoma që u bëjnë përshtypje të madhe këto gjëra unë po ju them se jo ai, por as unë dhe asnjë njeri në botë nuk kishte për tu ngritur në ato momente…!

Sot çdo njeri mund të thotë me imagjinatë ç’të dojë, por kur nuk u ngritën ata burra s’ka për të pasur asnjë burrë që do të ngrihej para Ebu Bekrit apo Umerit, qoftë ky kush qoftë! E atëherë çfarë, ne do të hedhim poshtë sahabet dhe të aludojmë për shumicën e tyre si munafik, siç bëjnë shiitët?!

Ata janë në Xhenet pavarësisht se nuk u çuan në atë rast, por ata me Profetin treguan se kanë bërë me dhjetëra e dhjetëra heroizma dhe sakrifica sa nuk ka bir nëne, shqiptar apo arab qoftë ky, që kishte për t’i bërë ato që bën ata…

Këtu na çojnë pra subjektivizmi dhe parcelimi i argumenteve të njerëzve që nuk e njohin mirë fenë dhe jetojnë me utopi. Arsyetimet e tyre sado të mençura të duken para qartësisë së Sunetit dhe ixhmait të ehli sunetit janë thjesht një hiç… Janë vetëm ca thumba të ndryshkur, që duke dashur të ngulen në shkëmb vetëm shtrembërohen, bien poshtë dhe shkëmbit nuk i bëjnë dot asgjë. Tamam siç thuhet në varg poetik arab:

Që ditën kur me brirët e tij shkëmbin donte të poshtëronte

Asgjë me këtë përballje nuk fitoi, dhe vetëm brirët e tij i copëtoi

Mbi këta shkëmbinj është ngritur Islami, sepse këta njerëz na përcollën Kuranin dhe Sunetin e Profetit, e këta njerëz shumica na paskan qenë hipokritë?!

Nuk arrij ta kuptoj dot këtë logjikë shiite, kur dihet që hipokritët shfaqen pikërisht në momentet kur Islami është i fortë dhe gjithmonë ata janë pakicë. Në Mekë nuk kishte munafikë, sepse Islami ishte i dobët dhe muslimanët të pakët, ndërsa në Medine ndryshoj raporti, ndaj dhe u shfaq fenomeni i hipokrizisë. Kështu që kur shab paska pas kaq pak dhe pjesa tjetër munafikë, çudi si nuk e paskan vrarë me kohë Profetin apo shokët dhe miqtë e tij dhe përkundrejt kësaj pse duhet ta mbështesnin?! Absurditet!!! Ndaj ka pas të drejtë Ibn Tejmije kur thoshte se shiitët nuk kanë as arsyetim të saktë e as tekste fetare autentike ku bazohen.

Ndaj imazhi që kanë disa njerëz për sahabet sikur ata të ishin engjëj të rënë nga qielli, është i gabuar. Islami nuk ka zbritur për engjëjt, por ka ardhur të edukojë qenie njerëzore, bijtë e një njeriu që gaboi, një njeriu që doli nga Xheneti për shkak të gabimit të tij dhe që përsëri do të hyj Xhenet bashkë me një pjesë të bijve të tij gabimtarë si ai…

Po kështu gabojnë edhe ekstremi tjetër, flamurin e të cilëve e mbajnë shiitët, kur i konsiderojnë shumicën e sahabëve si tradhtarë, renegatë, munafikë, pra si të dalë nga feja dhe nuk lënë gabim të tyre pa përmendur, qoftë ky i vërtetë ose i stisur, vetëm e vetëm për t’i ulur ata…! O Zot na ruaj nga ekstremistët e çdo lloji!

Së treti, muslimanët sunij, që përbëjnë mbi 80% të muslimanëve të botës, dhe që janë mbartësit e vërtetë të Islamit dhe trashëgimisë së Profetit, besojnë se sahabet nuk ishin të një rangu. Në rradhë të parë vinë katër kalifët, më pas gjashtë të tjerët nga ata të dhjetë që Profeti i përgëzoi me Xhenet, më pas të tjerë që janë përgëzuar me Xhenet indirekt si p.sh. Bilali etj, pastaj luftëtarët e Bedrit, pastaj ata që u betuan poshtë pemës, pastaj muhaxhirinët, pastaj ensarët … e kështu me radhë secili sipas kontributit dhe kohës kur ai u fut në Islam…

Ndaj të nderuar besimtarë muslimanë, duhet të kuptoni se sahabet ishin në një proces edukimi dhe Kur’ani na tregon pikërisht këtë gjë me shembullin që soll këtu, dhe jo për të ulur sahabet, meazallah, por sepse ai është një libër i gjallë edukimi për muslimanët, të tjerët le t’i shenjtërojnë në pagabueshmëri imamët e tyre, sepse nuk ecin me këmbë në tokë, siç ecën kjo fe…

Nëse u sqaruam për këtë, kalojmë tek fjala e zotërisë që thotë: “Në suren el-Munafikunë, e shpallur në Medine, 11 ajete, përshkruhen veset e shëmtuara të hipokritëve.. . Kush ishin hipokritët?”

Po zotëri i nderuar, pyetja është shumë e qartë dhe unë po të them se përveç Ibn Ubej ibn Selulit, që ishte i deklaruar dhe që vdiq si i tillë dhe Allahu e ndaloi Profetin nga namazi i xhenazez për të tillë njerëz, unë nuk i di emrat e të tjerëve. Nëse ju i dini na i tregoni, si dhe argumentet për ata që do të përmendni!

Kur Aliu (radijallahu anhu) u pyet për Hudhejfen ai tha: “Njeriu më ditur se kush ishin munafikët.”[6]

Subhan Allah! Nuk tha që unë jam më dituri se si i kishin emrat munafikët dhe as që i di njëlloj si unë, por tha “alemu nasi” “njeriu më ditur”!

Dhehebiu përmend një transmetim ku thuhet se një njeri e pyeti Hudhejfen se çfarë është nifaku (hipokrizia)? Ai tha: “Të flasësh me Islam dhe të mos punosh me të.”[7]

Munafikët për të cilët flitet në Kur’an të nderuar besimtarë, janë jobesimtarë, njerëz që shtiren si muslimanë dhe as nuk i besojnë Islamit dhe Profetit të tij, por vetëm duan t’i bëjnë keq atij dhe të përfitojnë me këtë status të pështirë hipokrizie…

Pra që ta kuptoni ju, këtu shtrohet pyetja kush ishin këta munafikë në kohën e Profetit? Dhe kjo ka shumë rëndësi për disa njerëz dhe në veçanti për shiat, sepse që ata të mbrojnë doktrinën e tyre duhet të hedhin poshtë doktrinën që ka shumica sunnite dhe shumica sunnite nuk i jep atyre njerëzve që shiat i konsiderojnë imamë të pagabueshëm si Profeti, të njëtin status. Madje ata ngrenë lart disa njerëz që për shiat nuk janë të tillë, por që shihen si rivalë dhe armiq të islamit të tyre, kështu që o burra t’i bëjmë munafikë, pra qafira, shumicën e sahabëve që njerëzit t’i hedhin poshtë ata dhe Islamin që kanë transmetuar ata me hadithet që kanë treguar nga Profeti… A e kuptoni pra pse kanë rëndësi emrat e mynafikëve për këta njerëz. Të parët tanë të mirë e kishin kapur këtë qëllim ndaj dhe njëri prej tyre, Ebu Zurra Er-razi thotë: “Ata kanë përfolur për keq dëshmitarët tanë, që të zhvlerësojnë fenë tonë. Por janë ata në fakt që e meritojnë të flitet keq për ta.”

Kundra këtij interesimi, për emrat e mynafikëve, ka dalë edhe vetë Allahu me të Dërguarin e tij. Zoti nuk na i ka përmendur emrat e tyre, pavarësisht se ca shiitë inatçorë thonë se emrat e tyre janë fshirë nga Kurani!!! Por edhe vetë Profeti nuk ia tregoi ato askujt vetëm se një njeriu, Hudhejfes, dhe ai nuk ia tregojë askujt më pas… Po të kishin rëndësi emrat e tyre do të ishin ruajtur, por ja që nuk kanë asnjë lloj rëndësie sot dhe mot, emrat e njerëzve që Zoti nuk i ka bërë të ngrenë kokën… dhe të jeni të bindur se nuk është asnjëri prej atyre që aludojnë shiiitët, si Muauija e të tjerë ata nuk kanë qenë prej munafikëve…

Po një tjetër pyetje me të drejtë duhet ngritur po sahab, cili quhet?

Sahab nga ana gjuhësore, në arabisht do të thotë, bashkëshoqërues, shok, bashkudhëtarë, mik etj. ajo rrjedh nga folja arabe sahibe, që do të thotë të shoqërosh dikë … nga kuptimi gjuhësor çdo njeri që e ka takuar Profetin, qoftë ky munafik edhe qafir konsiderohet si sahab, por natyrisht që fetarisht nuk sesi të jetë kështu, ndaj dhe dijetarët kanë vënë përkufizime se kush konsiderohet sahab.

Ibn Haxheri El-askelani në doracakun e tij “Nuhbetu el-fikr”: Sahab quhet ai që ka takuar Profetin –salallahu alejhi ue selem-, duke besuar tek ai dhe që ka vdekur në Islam…”

Në komentin që Ibn Hahxer i ka bërë këtij përkufizimi tregon se ka vendosur tre kritere dhe që duken qartë në përkufizim. Tek kriteri i tretë ai vendos kushtin që të ketë vdekur mysliman, kështu që munafikët dalin jashtë kësaj kategorie njerëzish. Por siç shihet përkufizimi gjithsesi është shumë përfshirës dhe Ibn haxheri përmend faktin se natyrisht që ne bëjmë dallim në mes sahabeve, por të gjithë këta që i përfshin përkufizimi i fitojnë nderin e të qenit sahab.[8]

Kështu që kur ne flasim për sahabët, nuk kemi për qëllim kuptimin gjuhësor, por atë terminologjik islam, kështu që si mund t’i quajmë ne munafikët sahab?!

Një tjetër pyetje që lind këtu është dhe sa ka qenë numri i këtyre mynafikëve, dhe për të cilët na kërkohen emra?

Të krijohet përshtypja se kanë qenë me dhjetëra, e për disa me qindra!

Fakti që Allahu në Kur’an i ka përmendur disa herë dhe për ta ka zbritur një sure të tërë, nuk tregon se ata ishin në një numër tepër të madh, pasi Allahu ka zbritur ajete dhe sure edhe për një njeri të vetëm dhe jo më për një fenomen të tillë, kaq të rrezikshëm siç është munafikllëku (hipokrizia, dyfytyrësia).

Dijetarët muslimanë përmendin se një nga urtësitë pse emrat e tyre nuk diheshin, përveç ndonjërit si Ibn Ubej, që ishte kreu i tyre, ka qenë për vetë faktin se shumica e tyre i përkisnin beduinëve dhe banorëve të Medines dhe kryesisht mbështetësit e Ibn Ubej ibn Selulit, që para se të vinte Profeti kërkonte të bëhej mbret i Medines. Pasi ai vdiq është e natyrshme që mbështetësit e tij të pakësoheshin, e si jo kur ata dëgjonin ajetet e Kur’anit që u nxirrte në shesh të palarat e tyre dhe u zbulonte ndjenjat e zemrës… Natyrisht pas kësaj shpalosje të mrekullueshme Kur’anore të paktë do të ishin ata që do të ngeleshin dhe nuk do të bëheshin besimtarë të sinqertë, me këtë Zot dhe këtë fe të vërtetë. Ndaj dhe Allahu duke e ditur se prej tyre do të pendoheshin nuk i përmend emrat e tyre, në sueren Et-teube Ai thotë:

“Ka beduinë në mjedisin tuaj, që janë hipokritë, por ka edhe ndër banorët e Medinës të atillë që janë këmbëngulës në hipokrizi. Ti nuk i di ata. Ne i dimë. Ne do t’i dënojmë dy here e pastaj, do të kthehen në dënimin e madh (në Xhehenem).

102. Ndërkaq, disa të tjerë i pranojnë gjynahet e veta, se i kanë përzier veprat e mira me të këqijat. Ka gjasë që Allahu t’ua pranojë pendimin. Vërtet, Allahu është Falës i madh dhe Mëshirëplotë.

103. Merr nga pasuria e tyre lëmoshë me të cilën t’i pastrosh ata dhe t’ua rrisësh veprat e mira! Lutu për ta, sepse lutja jote është vërtet qetësim për ata. Allahu dëgjon dhe di gjithçka.

104. A nuk e dinë ata se Allahu është Ai që pranon pendimin dhe bamirësinë nga robërit e Vet dhe se Ai është Pranuesi i pendimeve dhe Mëshirëploti?

105. Thuaj: “Punoni, se Allahu, i Dërguari i Tij dhe besimtarët do të shohin punën tuaj. Së shpejti do të ktheheni tek Ai që di të dukshmen dhe të padukshmen e Ai do t’ju njoftojë për atë që keni bërë.”

106. Ka edhe të tjerë që janë lënë në pritje të vendimit të Allahut, a do t’i dënojë apo do t’ua pranojë pendimin. Allahu është i Gjithëdijshëm dhe i Urtë.

107. (Hipokritë) janë edhe ata që ndërtuan një xhami për t’u shkaktuar dëm (besimtarëve), për ta forcuar mohimin dhe për të krijuar përçarje në mesin e besimtarëve, duke iu shërbyer ajo si pusi atyre që qysh më parë luftonin kundër Allahut dhe të Dërguarit të Tij. Dhe, vërtet ata betohen: “Ne kishim për qëllim që të bënim vetëm një vepër të mirë”! Por Allahu dëshmon se në të vërtetë ata janë gënjeshtarë.”

Sa për sqarim, Muauija nuk ka qenë prej atyre që ndërtuan këtë xhami sherri… Gërmoni nëpër libra dhe nëse gjeni diçka të tillë na informoni… Unë pres deri kur t’i gjeni…

Por sa mund të ishte numri atëherë, i atyre që ngelën, nëse dihet?

Dijetari hanefi, Bedrudin el-ajni (rahmet pastë) në komentin e tij të Sahih Buhari duke komentuar pse Hudhejve quhej “sahabi i sekretit” thotë:

“Sepse thuhet që atij i tregoi në kofidencë, emrat e shtatëmbëdhjetë munafikëve, të cilët nuk i dinte askush veç tij. Umeri –radijallahu anhu- kur vdiste ndonjë për të cilin ai dyshonte, ruante Hudhejfen, nëse ai dilte në xhenazen e tij edhe ai dilte, në të kundërt nuk dilte.”[9]

Pra këtu thuhet se ishin 17. Por, ndoshta më e sakta[10] është numri 12, kjo sepse Imam Muslimi transmeton nga Amari se atij i kishte treguar Hudhejfja se Profeti –salallahu alejhi ue selem- kishte thënë: “Në mesin e e umetit tim ka dymbëdhjetë munafikë, që nuk do të hynë në Xhenet dhe nuk do ta ndjejnë erën e tij, aq sa të hyjë deveja në vrimë të gjilpërës. Në mes tyre ka tetë vetë, prej të cilëve do tu shpëtoj çibani (i thati), një ndriçues i zjarrtë që do tu shfaqet në shpatulla derisa tu ngrihet dhe tu shfaqet në kraharorin e tyre.”[11]

Është më se e qartë që kaq pak ishin. Tani atyre që e quajnë Muauijen si munafik u bie si detyrë të gërmojnë nëpër libra dhe të na gjejnë ndonjë gjë të saktë, nëse ai ka vdekur nga një fenomen i tillë apo jo! Ndryshe rrugë tjetër nuk kanë sesi i vërtetojnë këtë gjë! Sepse kur vetë Umeri që ishte aq vigjilent të dinte se kush ishin ata, e vendos Muauijen vali të Shamit, dhe nuk e njihte atë për mynafik, ju njerëz që jetoni sot pas katërmbëdhjetë shekujsh do ta keni të pamundur me “argumente të forta” të vërtetoni se Muauija ishte prej munafikëve!

“Dhe malet u shkulen dhe u bën mirazh”

---

[1] Lemehat fi ulumil el-kuran (1/7)

[2] El-isabetu e Ibn haxher El-askelanit, tek biografia e Muauijes.

[3] Madje edhe vetë Hasani që ishte për rreth gjashtë muaj kalif nuk përmendet te katërshja. Pse a mos vallë muslimanët nuk e konsiderojnë atë për kalif?!

[4] Et-teubeh: 100.

[5] El-fet’h: 18.

[6] Shih El-mustedrek 3/381, po ashtu Sijer alamu nubela të Dhehebiut 2/363.

[7] Sijer alamu nubela 2/363.

[8] Shih Nuz’hatu en-nedher… të Ibn haxherit.

[9] Umdetul el-karii 33/14.

[10] Po them ndoshta më e sakta, pasi mbase ka ndonjë transmetim tjetër ku mund të jetë bazuar El-ajni, Allahu e di më së miri.

[11] Kapitulli: sifatul munafikinë.