Përgjigje ndaj shpifografisë teologjike të islamofobit K. Myftaraj

Përgjigje ndaj shpifografisë teologjike të islamofobit K. Myftaraj

Nuk është aspak e denjë, për një njeri që ka nivelin minimal të një formimi kulturor serioz, të merret me një njeri që hedh kaspolla, që u shëmbëllejnë përçartjeve të njerëzve të pushtuar nga halucinacionet. Mllefi dhe urrejtja patologjike që Kastriot Myftaraj ka ndaj Islamit dhe myslimanëve duket se ka marrë të tilla përmasa te ky njeri sa ta shtyj atë të kaloj çdo cak të etikës minimale akademike dhe të mirësjelljes ndaj komunitet më të madh fetar në mesin e shqiptarëve dhe ndaj fesë së tyre. Ndaj unë nuk do merrem me të si njeri dhe vrerin e tij ksenofob, antimusliman dhe antishqiptar që ai vjell paturpësisht ndaj bashkëkombësve të tij, por vetëm për hatër të një publiku që e lexon këtë njeri dhe dezinformohet nga gënjeshtrat që ai ka shkruar, e ndjeva për detyrë si teolog që ti jap përgjigje në mënyrë të përmbledhur gozhdëve të ndryshkura që ai dështon të ngul në adresë të fesë islame me paçavuret e tij të njëpasnjëshme.

Këtu do të merrem vetëm me pretendimet absurde të shkrimit të tij të 26 Majit 2010 në gazetën “Sot” karshi fesë islame dhe jo edhe histerisë së tij të përçartë që ka shfaqur gjithë këto ditë në shtyp.

Së pari, para se t’ia nis duhet të bëjë me dijes se K. Myftaraj nuk është një teolog, as një filozof dhe as një studiues i feve, por vetëm një amator i keq që në shumë prej shkrimeve të tij të fushave ku ai shkruan nuk tregon kriteret minimale të objektiviteti dhe referimit. Këtë gjë ai ka bërë edhe me shpifjet e tij ndaj Islamit dhe Profetit të tij duke mos treguar as një referencë të vetme për çfarë ai përrallis. Kjo sepse ato as nuk kanë asnjë vlerë akademike dhe as nuk përbëjnë referencë për ne si muslimanë dhe për ata njerëz që kërkojnë të vërtetën në mënyrë objektive, siç do ta bëjmë të qartë më poshtë. Por nëse Myftarjt i duket vetja si referencë atëherë kjo provon edhe më shumë faktin se ky njeri është një i sëmurë patologjik, që para se të denoncohet në prokurori për veprat penale që ai konsumon me kalemin e tij të ndryshkur, duhet çuar në spital si një i sëmurë psikik.

Myftaraj shprehet: “Guri i zi është objekti më i shenjtë i fesë islame.”

Këtu më duhet të bëj një pohim, vetëm një herë, pa qenë nevoja ta ripërsëris më pas se, të gjitha broçkullat që ka përrallisur Myftaraj në këtë shkrim paçavure është në gjendje tu japë përgjigje edhe besimtari më i thjeshtë musliman, që ka një kulturë minimale njohje të fesë së tij dhe se shumicën e gjërave që ai ka pohuar janë gënjeshtra të pastra të marra nga burime që nuk gëzojnë asnjë vërtetësi dhe respekt minimal akademik dhe shkencor.

Atëherë, Guri i zi, nuk ka qenë, nuk është dhe as ka për të qenë ndonjëherë objekti më shenjtë në fenë islame. Muslimanët asnjëherë nuk kanë adhuruar as gurin e zi dhe as Qabenë (arabisht el-kaba). Në Islam nuk ka objekte të një shenjtërie mistike siç ka në fe të tjera, Islami është një fe tërësisht monotesite, deri në detajet më të imta të saj, ndaj dhe asnjë objekt material dhe as një qenie tjetër veç Zotit nuk meriton absolutisht shenjtërinë e adhurimit, por vetëm shenjë respekti në varësi të rëndësisë që vetë Zoti i ka caktuar. Kështu që për ne si musliman Libri i Zotit, Kurani, i shkruar në çfarëdo objekti është shumë më “i shenjtë” sesa guri i zi dhe sesa vetë Qabeja dhe jo vetëm kaq, por për fenë islame një besimtar i vetëm, jeta, nderi dhe pasuria e tij janë më të shenjta sesa guri i zi dhe vendi ku është vendosur ai. Guri i zi i vendosur në këndin jugor të ndërtesës kubike të Qabesë shërben thjesht vetëm si shenjë dallimi nga ku fillon një nga ritet e adhurimit të Zotit që në Islam quhet tavaf. Vetë ndërtesa e Qabesë shërben si pikë drejtimi gjeografik për muslimanët e gjithë botës kur ata i falen Zotit, si dhe ajo është pjesë e një adhurimi të madh në islam që quhet Haxh, apo ndryshe pelegrinazhi islam. Përveç këtyre gjërave as Qabeja dhe as Guri i zi nuk kanë asnjë funksion apo shenjtëri tjetër. Literatura më e thjeshtë islame, që mund të gjej çdokush edhe falas e shpjegon këtë gjë, kështu siç e përmenda, ndaj deformimet e Myftarajt mbajnë vetëm vulën e injorancës së qëllimshme.

Myftaraj thotë: “Tempulli Kaaba dhe vetë Guri i zi i përkasin një kulti politeist (pagan) arab dhe mbaheshin si vend i shenjtë, përkatësisht objekt i shenjtë, që shumë kohë para Muhametit.”

Tempulli i Qabesë dhe Guri i zi i përkasin kohës së Profeti Ibrahim (Abraham) dhe djalit të tij Ismailit dhe është tempulli i parë i ndërtuar për adhurimin e një Zoti të vetëm. Vetëm rreth dy shekuj (apo katër sipas një mendimi) para Profetit –të padyshimtë- Muhamed ky objekt u mbush me idhuj të ardhur nga popujt e tjerë, të cilët arabët i adoptuan si perëndi nga ata që i morën, si ndërmjetës në mes tyre dhe Allahut, Zotit dhe krijuesit të vetëm.

Myftaraj thotë: “Në kohën kur arabët qenë paganë, ata e adhuronin Gurin e zi si një objekt të shenjtë dhe mendonin se ai ndrynte imazhin e 360 zotave (meshkuj dhe femra).”

Këto janë sajesat e burimeve që Myftaraj qëllimisht nuk i citon. Arabët në tempullin e Qabesë, një tempull monoteist ky, kishin sjell idhuj, para se ata të thyheshin, thërrime-thërrime, nga ardhja e Islamit, por guri i zi nuk është aspak e vërtetë se ndrynte imazhin e këtyre 360 idhujve të importuara nga kulturat pagane. Këto janë broçkulla.

Myftaraj thotë: “Në fakt Guri i zi ishte një meteor i rëndomtë.”

Është e çuditshme se si ky njeri citon në mënyrë të verbër ca të ashtuquajtur orientalist të cilët me aludimet e tyre duke dashur të mohojnë origjinën e epërme qiellore të këtij guri e kanë zbritur atë në nivelin e një meteori. Megjithatë të bën çudi pse nuk thonë se është një gur sido, sepse lind pyetja si e vërtetuan ata që është meteor? Nëse ata dhe shpifografi në fjalë, me të cilin po merremi, besojnë se guri i zi është meteor, pa asnjë lloj fakti dhe reference, atëherë kjo do të thotë se duan apo nuk duan ata pranojnë referencat islame, të cilat thonë se ai erdhi nga Parajsa, por për ta kjo e fundit sipas aludimeve të tyre është e pavërtetë, por gjithsesi për ta ai ngelet me origjinë e tij qiellore. Domosdo sytë e tyre të hamendjes para atyre të ballit nuk mund të shohin përtej reve apo mjegullnajave që u kanë zënë sytë e ballit dhe të shpirtit.

Më pas Myftaraj shprehet se Profeti –i padyshimtë- Muhamed e ndaloj idhujtarinë me fjalë, por jo me vepra duke futur në këtë fe pjesë të paganizmit arab, siç qe guri i zi dhe Qabeja!

Nëse tregon diçka kjo tregon sesa injorant është i ashtuquajturi gazetar, ky palo juristi i “plepave 94”, sa që fesë më monoteiste në botë t’i shpif elementë të idhujtarisë, ndaj të cilave nuk ka fe në historinë njerëzore të ketë luftuar si ajo.

Monoteizmi i Islamit është aq i thellë dhe i imët, sa mjafton të përmend disa fakte që i di shumëkush, mes tyre edhe i ashtuquajturi gazetar shpifograf, për të zhbërë gjithçka që ai sajon.

Së pari, në Islam Zoti është një, unik, i përhershëm, trashendent, i përjetshëm, pa fillim dhe mbarim, nuk është trini, dhe as më shumë e as më pak, por vetëm njësh absolut. Në suren e 112 të Kuranit thuhet: “Thuaj: “Ai është Allahu, Një dhe i Vetëm! Allahu është Absoluti, të Cilit i përgjërohet gjithçka në amshim. Ai as nuk lind, as nuk është i lindur. Dhe askush nuk është i barabartë (a i krahasueshëm) me Atë!”

Së dyti, në fenë islame nuk lejohen absolutisht ndërmjetësit në adhurim, në lutje dhe në çdo formë tjetër me të cilën njerëzit kërkojnë të afrohen te Zoti, kushdo qofshin këta, engjëj apo Profet, në mënyrë absolute këtu nuk bëhet asnjë përjashtim. Çdo akt i tillë që cenon këtë gjë pak apo shumë në Islam konsiderohet idhujtari dhe mëkat i pafalshëm. (shih Kurani 4:48, 148)

Së treti, feja islame si masë preventive ndaj idhujtarisë ndalon edhe çdo veprim apo objekt që me kalimin e kohës shpie drejt forma të idhujtarisë, apo që në vetvete sipas këndvështrimit islam përmban elemente të idhujtarisë. Si për shembull në islam nuk lejohet lavdërimet e tepruara ndaj Profetëve dhe çdo krijese tjetër ashtu siç nuk lejohen as pikturimi apo gdhendja e krijesave frymore, pasi në islam ato shihen si një lloj rivaliteti virtual ndaj Krijuesit të vetëm. Është e tepër të them se në Islam nuk lejohen dhe nuk ka asnjë objekt lëndor që të simbolizoj Zotin, qoftë edhe për së largu apo tërthorazi, siç ka në fe të tjera.

Duke u nisur nga të gjitha këto, që thamë dhe lamë pa thënë, doktrina islame shpesh quhet me emrin Teuhid (njësim i Zotit), për shkak se e gjithë kjo doktrinë mbështet mbi monoteizmin. Dëshmi kjo që i gërric veshin në arabisht pesë herë në ditë të ashtuquajturit gazetar K. Myftaraj.

Më pas i ashtuquajturi gazetar për të hedhur poshtë besimin islam të origjinës së Qabesë dhe gurit të zi dhe lidhjes së tyre me Profetin Ibrahim, merr si referencë Biblën, se çfarë thuhet dhe nuk thuhet në të për këtë gjë! Duhet t’i sqarojmë atij dhe të tjerëve, se ne si musliman besojmë se Profetët që përmenden në Bibël dhe ajo vetë si Libër ka burim dhe orgjinë hyjnore, nga vetë Zoti. Por, për asnjë çast dhe asnjë moment muslimani nuk e bazon fenë dhe besimin e tij, në këtë Libër, por vetëm te Kurani dhe Profeti i vërtetë Muhamed. Burimi i vetëm i cili ne na shtyn dhe mbi të cilin ne mbështesim bindjes tonë në origjinën qiellore të Biblës si dhe formën sesi ne e besojmë këtë gjë, është vetëm Kurani dhe Profeti i vërtetë i Zotit Muhamed. Nëse burimi ynë nuk do ta njihte Biblën si Libër me orgjinë hyjnore, as ne nuk do ta njihnim si të tillë, për ne i parë dhe i fundit është shpallja hyjnore që erdhi Profetit Muhamed. Ndërsa trashëgimia e sotme e shkrimeve të shenjta judeo-kristiane për ne shërben thjesht si referencë e diskutimeve ndërfetare.

Myftaraj thotë: “Arabët mund ta pranonin një fe të re më lehtë në rast se ajo integronte kultet e mëparshme idhujtare. Ky qe sekreti i suksesit të Muhametit.
Muhameti tregoi një fantazi të madhe për të integruar ritualet idhujtare në fenë e re, që supozohet të ishte kundër idhujtarisë, në mënyrë që arabët idhujtarë të pranonin fenë e re”

Në fakt suksesi që arriti Profeti i vërtetë Muhamed ishte plotësisht e kundërta e asaj që thotë ky njeri pa referenca. Për trembëdhjetë vjet në Mekë Profeti nuk pranoi të bënte asnjë kompromis me idhujtarinë dhe elitën e saj mbështetëse, dhe pikërisht për këtë edhe u persekutua, u përndoq dhe vuajti bashkë me muslimanët e parë. Ky është një fakt historik kaq i vërtetë sa që gjendet jo vetëm në të gjitha burimet islame dhe çdo kush mund t’i lexoj, por edhe në çdo burim tjetër serioz që u përket jomyslimanëve dhe që flasin për fenë islame. Ky njeri, ndaj të cilit Kastritoti duhet të pastroj gojën dhe penën e tij shpifarake, ishte ai që shkatërroi me forcën e arsyes, argumentit, dhe të dorës gjithë trashëgiminë pagane, idhujtare, politeiste arabe dhe la për ta vetëm trashëgiminë Abrahamike të adhurimit të një Zoti të vetëm.

Muftaraj thotë: “Pas pelegrinazhit në Kaaba arabët idhujtarë e kishin zakon që t’ i bënin një lutje të veçantë zotit Hubal, i cili ishte kryezoti në panteonin prej 360 zotash, dhe paraqitej në trajtën e Hënës (trupit qiellor).”

Edhe njëherë këtu Myftaraj tregon injorancën e tij të qëllimshme duke perifrazuar nga burime aspak serioze. Hubeli ishte idhulli i parë që u fut në Mekë dhe sipas burime islame, dhe të vetme, ishte statuja më e madhe, por jo kryezoti siç thotë Myftaraj. Arabët nuk kishin idhull kryezot, mekasit idhullin Hubel e kishin idhullin e tyre, ashtu si fise të tjera arabe kishin idhujt mbrojtës të tyre. Hubeli nuk ishte në trajtën e Hënës, por në pamjen e njeriut dhe ku dorën e djathtë e kishte të thyer dhe idhujtarët e Mekës ia kishin bërë prej floriri. Në Mekë atë e solli kreu i një fisi arab, Amr bin Luhej,

Myftaraj thotë: “Adhurimi i Hënës është i kuptueshëm në popujt e shkretëtirës se Hëna ndriçon me freski, ndërsa Dielli ndriçon duke sjellë edhe një vapë mbytëse në shkretëtirë.”

Jo, adhurimi i hënës nuk është aspak i kuptueshëm për popujt e shkretëtirës, madje adhurimi i saj nuk ka qenë aspak dominant mes arabëve, siç do ta përmendim më poshtë. Ndërsa fantazitë e freskisë së dritës së Hënës, natyrisht që mund të jenë shijet e Kastriotit që nuk e ka idenë seç shije dhe kulturë kanë njerëzit që jetojnë në shkretëtirë.

Myftaraj thotë: “Në të vërtetë tempulli i Kaaba i qe kushtuar Hubalit, Kryezotit-Hënë.”

Nuk e di se ku e gjen këtë siguri ky njeri të thotë se Qabeja i ishte kushtuar Hubelit, apo se ai ishte kryezot, ndërkohë që ajo ishte ndërtuar shekuj para se të hynte statuja e Hubelit në të?! Vetëm se mendësia e një të verbëri që thotë kështu është siç them unë “edhe nëse fluturon…”!

Myftaraj thotë: “Muhameti e ruajti simbolin e hënës, duke e bërë gjysmëhënën simbolin e shenjtë të Islamit, i cili gjendet në kulmin e çdo xhamie.”

Simboli i hënës nuk është aspak simbol i Islamit. Ky simbol me një kuptim të tillë ka hyrë shumë vonë dhe vetëm tek një pjesë e muslimanëve, dhe kjo për shkak të injorancës. Të parët që e kanë përdorur gjysmë hënën si simbol shtetëror dhe jo fetar, kanë qenë turqit selxhukë, prej tyre më pas e morën turqit osmanë dhe prej tyre më pas e morën edhe të tjerët. Ndërsa fakti se një pjesë e xhamive (dhe jo të gjitha siç thotë Myftaraj) kanë në kulmet e tyre nga një gjysmë hënë, është tregues në fakt i paditurisë së njerëzve që i kanë vendosur ato, duke kujtuar se Islami ka simbole të tilla siç kanë edhe fetë e tjera, me të cilat ata kulmojnë vendet e tyre të adhurimit.

Me hënën Islamin nuk lidh as më shumë dhe as më pak seç i lidh popujt e tjerë të botës. Hëna është vetëm objekt me të cilën përcaktohet kalendari dhe matet koha, ashtu siç është edhe dielli. Nëse kalendari hënor islam qenka tregues se muslimanët adhurojnë hënën atëherë sipas kësaj edhe ata që përdorin kalendarin diellor do të thotë se adhurojnë diellin! Zoti thotë në Kuran (41:37): “Ndër shenjat e Tij janë nata dhe dita, si dhe Dielli dhe Hëna. Mos iu përkulni as Diellit, as Hënës, por, nëse jeni adhurues të Atij, përkuluni Allahut i Cili i ka krijuar ato!”

Myftaraj thotë: “Kështu, Muhameti i dha Allahut tiparet e Hubalit, madje duke ruajtur edhe lutjen përfundimtare për këtë në fund të pelegrinazhit (haxh). Për arabët Allahu ishte Hubali.”

E për çudi sesi megjithëkëtë asnjë gjurmë e Hubelit nuk ka mbetur deri më sot, por Profeti i vërtetë i Zotit e bëri atë pluhur e hi me të hyrë në Mekë si ngadhënjimtarë, mu përpara syve të atyre qindra njerëzve që e kishin adhuruar hubelin, pa u trembur, pa hezituar dhe pa iu dridhur aspak dora. Këto përrallat e zotit hënë dhe se Allahu ishte hubeli, janë ca dokrra të përhapura nga disa misionarë protestantë si Robert Morey e më pas Timothy Dunkin etj. Këtë hipotezë absurde fillimisht duket se e ka hedhur orientalisti gjerman Julius Wellhausen (1844-1918), i cili supozonte se Hubeli ishte emri i Allahut! Ndërsa farën e absurditetit të parë nga ku më pas Morey nxori se Allahu është zoti hënë e ka hedhur danezi Ditlef Nielsen, cili i ndau perënditë pagane semite në një treshe të tillë: Ati-hënë (mashkullore në arabisht etj), Dielli-mëmë (femërore në arabisht…etj) dhe biri Venus.

Në vitin 1991 Robert Morey, një polemist protestant, çuditërisht i dha kësaj hipoteze një tjetër dimension duke dalë me disa pamflete që më pas morën dhen, se Allahu qenka zoti hënë, besim ky i trashëguar nga idhujtaria arabe!

Para se të përmend disa studiues të huaj, jomysliman që hedhin poshtë këto broçkulla dua ti kujtoj Myftarajt dhe të gjithë atyre që na lexojnë se të krishterët dhe çifutët arab e quajnë Zotin me të njëjtin emër siç e quajnë Atë edhe muslimanët, pra me emrin Allah. Rrënja e këtij emri ilah (hyj, zot) ka ngjashmëri gati identike me gjuhën tjetër semite, simotrën e arabishtes, hebraishten e cila për emrin zot përdor flalën el dhe il, si p.sh mjafton këtu tu kujtomë fjalët që i atribuohen Jezuzit të ketë thënë në kryq: Eli Eli…. apo Elohim Elohim… (Zoti im Zoti im…). Kështu që nëse hebreu Abraham adhuronte hënën si zot atëherë edhe të tria fetë Judaizmi, Krishtërimi dhe Islami adhuruakan Hënën! A do të guxonte Myftaraj t’i quante edhe këto fe të tjera si shpikje pagane, njëra nga Moisiu dhe tjera nga Jezusi?!

Pikëpamjet e mësipërme janë hedhur poshtë edhe nga studiues perëndimore që shpesh janë edhe tendencioz me Islamin, por gjithsesi këto hipoteza duket se kanë qenë kaq iluzionare saqë ka qenë tërësisht e pamundur të gëlltiteshin prej tyre. Kështu që para një shekulli orientalisti Margoliouth e quajti tezën e lidhjes në mes Hubelit dhe Allahut vetëm se një hipotezë. Qëndrim mosaprovues ndaj kësaj broçkulle mbajnë edhe studiues si Hayward R. Alker, F. E. Peters dhe G. E. von Grunebaum. Ndërsa R. Brown shprehet: “Në fakt është e vërtetë se para se të vinte Islami shumë “zota” dhe idhuj adhuroheshin në Lindjen e Mesme, por emri i zotit të hënës ishte Sîn, dhe jo Allah dhe nuk ka qenë aspak popullor në Arabi, në vendlindjen e Islamit. Idhulli më i dalluar në Mekë ishte zoti i quajtur Hubel dhe nuk ka asnjë provë se ai ishte zoti-hënë…

Nëse arabët e lashtë adhuronin qindra idhuj, nuk ka dyshim se zoti hënë Sîn ishte pjesë e tyre, madje edhe hebrenjtë kishin tendencë të adhuronin diellin, hënën dhe yjet, por nuk ka asnjë provë të qartë se adhurimi i hënës ka qenë i përhapur në mesin e arabëve, në çfarë do lloj forme, apo se gjysmë hëna qe përdorur si simbol i zotit-hënë dhe sigurisht që Allahu nuk ishte emri i zotit-hënë…

Le të supozojmë për hir të argumentimit se arabët e lashtë adhuronin hënën. Kjo nuk ka asnjë lidhje që të provoj lidhjen e saj me emrin Allah, sepse nuk ka asnjë përshkrim që ta identifikoj Allahun si zoti-hënë apo si një hyjni pagane. Kjo në kontrast me hebrenjtë, grekët, latinët dhe fjalët angleze për emrin Zot, të cilat rrjedhin të gjitha nga fjalë të cilat përdoreshin gjerësisht nga paganët për t’iu referuar hyjnive pagane. Kështu që emri Allah është shumë më i çliruar nga rrënjët pagane sesa janë këta emra të tjerë.” (“Who Is “Allah”?”, International Journal Of Frontier Missions, 2006, Volume 23, No. 2, p. 79)

Natyrisht që ne si musliman nuk kemi nevojë për referenca jashtë islame për besimin tonë, por këto ia tregojmë atyre që nuk na besojnë ne.
Myftaraj thotë: “Ajo që bëri Muhameti ishte të shartonte Judaizmin dhe Krishterimin, duke krijuar mbi bazën e tyre një fe të re, një Judeo-Krishterim të arabizuar.”

Origjina e të tria feve është i njëjti Zot dhe ngjashmëria në mes tyre vjen pikërisht nga ky fakt. Për aq sa nuk mund të akuzohet Krishterimi si kopjim apo shartim i Judaizmit për aq nuk mund të akuzohet dhe Islami si i tillë me këto fe. Nëse Zoti ynë është i njëjtë, pavarësisht sesi ne e besojmë Atë, atëherë këtu nuk ka asgjë të çuditshme që tek të tria fetë të ketë gjëra të përbashkëta.
Ndonëse në këtë shkrimi nuk kam pasur si qëllim vetëm se anën teologjike, me të cilën ka spekuluar Myftaraj, e ndjej të nevojshme t’i japë përgjigje të përmbledhur edhe një teze tjetër që ai i ka mëshuar fort në shkrimet e tij dhe që shprehet më qartë me fjalët e mëposhtme:

“Kur e pyet nëse e quan veten shqiptar musliman apo musliman shqiptar, tek ai befas shfaqet arabi. Gërvishte pak praktikantin musliman dhe pas shqiptarit në dukje tek ai do të dalë arabi.”

Pra pyetja absurde që shtron Myftaraj është: a je shqiptar apo musliman? A do më shumë kombin apo fenë?

Së pari më duhet të sqaroj absurditetin e kësaj pyetje dhe më pas edhe anën aspak etike të saj.

Që të bësh një pyetje të tillë do të thotë të vendosësh shenjën e barazimit në mes fesë dhe kombit. Pra se feja edhe kombi kanë tipare tërësisht të njëjta, aq sa njëra mund ta zëvendësoj tjetrën. Këtu na duhet të përkufizojmë seç është kombi dhe më pas dhe seç është feja. Në fjalorin e sotëm të gjuhës shqipe për kombin thuhet: “Bashkësi e qëndrueshme njerëzish, e formuar historikisht në bazë të bashkësisë së gjuhës, të territorit, të jetës ekonomike dhe të formimit psikik, që shfaqet në bashkësinë e kulturës.”

Ndërsa përkufizimi që jep enciklopedia Britannica është: “Njerëz të cilët kanë identitet të përbashkët dhe krijojnë një trup psikologjik dhe një komunitet politik. Identiteti i tyre politik zakonisht përmban disa karakteristika siç është një gjuhë e përbashkët, kulturë, etni dhe histori e përbashkët.”

Tashti shohim sesi përkufizohet feja nga burimi i mësipërm: “Marrëdhënia e qenieve njerëzore me Zotin apo zotat apo çfarëdo gjëje tjetër që ata e konsiderojnë të shenjtë ose në disa raste thjeshtë e mbinatyrshme.” Më tej thuhet: “Fetë përpiqen t’i përgjigjen pyetjeve themelore që kanë të bëjnë thellësisht me gjendjen e njeriut nëpërmjet marrëdhënies me të shenjtën apo të mbinatyrshmen apo nëpërmjet perceptimit të natyrës së vërtetë të realitetit.”

Siç shihet qartë nga këto dy përshkrime kombi dhe feja nuk janë e njëjta gjë dhe nuk mund të vendoset shenja e barazisë edhe pse ato në mes tyre mund të kenë elementë të përbashkët, por që të dyja padyshim janë pjesë e identitetit të njeriut. Feja ka si objekt të saj kultin, adhurimin, Hyjin, botën tjetër, shpëtimin e shpirtit, ndërsa kombi (një fjalë me origjinë arabe kjo ar. kaum) ka atdheun, etninë, gjuhën, historinë, kulturën. Feja nuk është e kufizuar në hapësirë dhe në kohë dhe përmban përgjithësisht botëkuptime të pandryshueshme për botën, jetën dhe njeriun, ndërsa kombi është kufizuar në hapësirë madje edhe në kohë, pasi religjioni është shumë më i hershëm si pjesë e identitet i njeriut sesa kombi. Kështu pra që të thuash se kush është identiteti yt më rëndësishëm feja apo shqiptaria do të thotë që ose feja është nacionalizëm ose nacionalizmi është fe. Parimisht asnjëra dhe as tjetra nuk janë respektivisht të tilla, por historikisht ka ndodhur që të identifikohen abuzivisht me njëra-tjetrën, ku fe të ndryshme janë shndërruar në nacionalizëm dhe kombe janë shenjtëruar si të ishin perëndi. Duket se këtë të fundit kanë dash ta bëjnë mjaft ideologji post mesjetare, mes tyre edhe komunizmi në Shqipëri. Mirëpo historikisht kjo tentativë ka rezultuar një fiasko e vërtetë dhe duke qenë të vetëdijshëm, këta njerëz që adhurojnë diçka që nuk mund të jetë objekt kulti, kanë nacionalizuar një fe të caktuar, për ta përçudnuar atë, nga një këndvështrim universal mbi botën dhe njeriun, në një racizëm të shëmtuar ku vetëm x komb janë bijtë e qiellit dhe të tjerët bagëti apo një status më të ulët si njerëz. Me sa duket këtë kërkon të bëj edhe Myftaraj, i vetëdijshëm ose jo për këtë gjë. Përballë kësaj pyetje me të tillë përmbajtje natyrisht që jo vetëm ne si musliman, por edhe besimtarë të feve të tjera që besojnë në një Zot universal do të përgjigjeshin se ne adhurojmë Zotin dhe jo kombin. Ndërsa natyrisht përballë pyetjes se cilën tokë apo gjuhë do të më tepër, çdo kush natyrshëm do të përgjigjej, mes tyre edhe besimtarët në Zot, atë tokë ku jam lindur dhe rritur dhe gjuhën e saj. Feja ndonëse ka vende të shenjta në vende të caktuara, sepse diku do t’i ketë, ajo nuk shenjtëron atdheun ku gjenden këto vende dhe as popujt mes të cilëve ato gjenden, qofshin këta arab apo hebrenj apo çfarë çdo kombësie tjetër.

Së dyti, ana tjetër e gabuar e kësaj pyetje është se ajo vendos një rivalitet fiktiv që shndërrohet në një përballje absurde mes kombit dhe fesë, mes dy pjesëve të rëndësishme që përbejnë identitetin e një njeriu. Është njëlloj si të thuash kë do më tepër nënën apo babain, vëllain apo motrën, këtë apo atë, ndërkohë që edhe pse për një njeri secili ka një pozitë të caktuar ndoshta edhe jo të njëjtë, gjithsecili zë vendin e vet dhe është pjesë e dashurisë dhe e marrëdhënieve të afërta me të cilat njeriu lidhet. Ndaj pyetje të tilla edhe kur i thuhen një fëmije jo vetëm që janë të gabuar, por nuk janë aspak etike, sepse krijojnë në psikologjinë e njeriut diferencimin konfliktuoz ndërmjet pjesëve të një identiteti të vetëm, si në një luftë absurde mes kokës dhe zemrës, trupit dhe gjymtyrëve. E në të tilla raste nuk mund të presësh vetëm se një krizë identiteti, kjo është edhe ajo që ka shkaktuar komunizmi me ateizmin e tij mes shqiptarëve, kjo është ajo që kërkon të shkaktoj pa kuptuar edhe K.Myftaraj me shqiptarët muslimanë. Feja nuk është dhe nuk mund të jetë një rrobë që hiqet e vishet sipas interesave pragmatiste materialiste, pse na afron me lindjen apo perëndimin, me këtë apo atë, feja është një bindje dhe besim, një e vërtetë përtej kësaj bote që kalon caqet e historisë, racës apo kombit. Se cila është kjo e vërtetë e amshueshme, që për njeriun është pjesa më e fortë e tij identitare, kjo është zgjedhje e tij personale.

J. Topulli

(botuar ne gazetën “SOT”)